طیبه ارشاد ایرنجی - دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات،تهران، ایران
علی محمد صفانیا - استاد مدیریت ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات،تهران،
ابوالفضل فراهانی - استاد مدیریت ورزشی دانشگاه پیام نور ، واحد تهران،تهران، ایران
رضا نیک بخش - دانشیار مدیریت ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران

پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی ارزشیابی در درس تربیت بدنی دوره متوسطه انجام شد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش پیمایشی بود که با تکنیک دلفی (با دو هدف اکتشاف و تبیین روابط) انجام شد. جامعه آماری در بخش کیفی شامل اسناد و منابع کتابخانه ای و ۱۶ نفر از متخصصان تربیت بدنی و در بخش کمی، معلمین تربیت بدنی دوره اول متوسطه کشور بود. نمونه پژوهش، ۵۴۴ نفر از معلمین تربیت بدنی کشور بودند که با روش نمونه گیری طبقاتی از ۳۲ استان انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسش­نامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت.بر اساس نتایج پژوهش، "شرایط اجرای ارزشیابی در مدارس" دارای بیشترین آسیب و در حد ضعیف گزارش شد و "طراحی شیوه نامه ارزشیابی" و "سواد ارزشیابی معلمان" در حد متوسط گزارش شد. در بخش "شیوه نامه ارزشیابی"، مولفه های هدف، محتوا، روش ارزشیابی و نمره گذاری بیشتر از میانگین فرضی، مولفه ارزیابان کمتر از میانگین فرضی و مولفه های اصول و ابزار ارزشیابی در محدوده میانگین فرضی قرار گرفت. در بخش "اجرای ارزشیابی"، مولفه های فضا و تجهیزات، همکاری و نظارت کمتر از میانگین فرضی و مولفه سازمان دهی بیشتر از میانگین فرضی قرار گرفت. همچنین در بخش "سواد ارزشیابی معلمان" مولفه های دانش، مهارت، تفسیر و تعامل انتقادی در محدوده میانگین فرضی قرار گرفت.یافته های این پژوهش به برنامه­ریزان در رفع کاستی های تدوین شیوه نامه، به معلمان در ارتقای سواد ارزشیابی و به کارشناسان تربیت بدنی و مدیران مدارس در رفع کاستی ها و فراهم سازی شرایط مطلوب اجرای ارزشیابی کمک می کند.

ارزشیابی, آسیب شناسی, تربیت بدنی, سواد ارزشیابی