مهران قهرمانی تبار - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه تهران
کیومرث ابراهیمی - استاد گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران
حسین خلفی - دانشیار پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای ایران
زهرا مردانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب دانشگاه تهران

نتایج به دست آمده از مطالعه آزمایشگاهی حمل و جابجایی متیل ترشیو بوتیل اتر در محیط خاک غیر اشباع با استفاده از یک مدل دوبعدی قایم ارائه شده است. متیل ترشیو بوتیل اتر با غلظت ۲۰۰ میلی­گرم در لیتر از نقطه میانی مرز بالایی مدل رهاسازی شد و غلظت جابجایی آن در زمان­های مختلف با روش کروماتوگرافی گازی اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که حرکت عمودی آلودگی بیشتر از حرکت افقی آن است. به طور مثال در فاصله عمودی ۵ سانتی­متری از نقطه رهاسازی پس از ۱۰ دقیقه از شروع آزمایش غلظت ماده مذکور برابر ۱۳۵ میلی­گرم در لیتر ثبت و در همین نقطه پس از ۱۳۳ دقیقه غلظت به ۱۸۸ میلی­گرم بر لیتر افزایش یافت. در نقطه دیگری در فاصله عمودی ۱۵ سانتی­متر پس از ۲۵ دقیقه از شروع آزمایش غلظت ۱۲۰ میلی­گرم بر لیتر و در زمان ۱۳۳ دقیقه­ای به ۱۸۵ میلی­گرم در لیتر رسید. همچنین در نقطه­ای به فاصله عمودی ۳۰ سانتی­متر پس از ۱۰۰ دقیقه غلظت آلودگی ۱۲۷ میلی­گرم بر لیتر و در انتهای آزمایش ۱۴۸ میلی­گرم در لیتر ثبت شد. در یک جمع­بندی پس از ۱۰ الی ۲۵ دقیقه ظرفیت جذب آلاینده توسط خاک به حداکثر رسید و آلودگی به همراه آب جابجا شد و غلظت آلاینده در نقاط نمونه­گیری اندازه­گیری شد. با شروع حرکت آلودگی در جهت افقی و عمودی، میزان غلظت آلاینده رهاسازی شده افزایش می­یابد و این روند افزایشی در جهت حرکت عمودی بیشتر از افقی است. بنابراین MTBE بیشتر تمایل به جابجایی با آب دارد تا در خاک جذب شود.

آلودگی نفتی, شبیه سازی فیزیکی, انتقال آلاینده, MTBE, محیط متخلخل