زهرا هادیپور هفشجانی - کارشناس ارشد هیدروژئولوژی، دانشگاه شهید بهشتی
حمیدرضا ناصری - عضو هیئت علمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
فرشاد علیجانی - عضو هیئت علمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

روش های هیدروژئوشیمی  به منظور تعیین فرآیندهای موثر بر تغییرات طبیعی سیستم کیفی آبخوان و اثرات آلودگی هیدروکربنی بر کیفیت آب های زیرزمینی دشت کوهدشت به کار گرفته شده است. نمونه های آب زیرزمینی در چهار دوره اردیبهشت، مرداد و آذر (۱۶ حلقه چاه آب) و بهمن ماه (۲۵ حلقه چاه آب) سال ۱۳۹۳ جهت سنجش هدایت الکتریکی، یون های عمده، یون های فرعی (ید، آهن، روی، باریم، اکسیژن محلول، اکسیژن خواهی شیمیایی (COD) و بیوشیمیایی (BOD)، وpH)، و مواد هیدروکربنی مورد سنجش قرار گرفته اند. پس از انجام بررسی های زمین شناسی و هیدروژئولوژی، مطالعات دقیق هیدروژئوشیمی با تعیین تیپ و رخساره هیدروشیمیایی، تهیه و تحلیل نقشه های هیدروشیمی، تهیه و تفسیر نمودارهای ترکیبی، با تاکید بر بررسی تحولات شیمیایی آب های زیرزمینی در جهت جریان آب زیرزمینی و شناسایی تغییرات ناهنجار کیفی در منطقه آلوده به مواد هیدروکربنی انجام شد. نتایج نشان می دهد که سیر تکامل ژئوشیمیایی آب زیرزمینی در دشت کوهدشت از تیپ بی کربناته کلسیک (منیزیک) با غلظت املاح محلول کم در مناطق تغذیه شمالی آغاز و به تیپ بی کربناته (سولفاته) منیزیک ادامه می یابد ولی در مناطق تخلیه جنوب غربی دشت (منطقه آلوده به مواد هیدروکربنی) به طور ناگهانی تیپ آب زیرزمینی کلروره – سدیک و غلظت املاح محلول زیاد می شود. وجود محیط احیایی با غلظت های BOD و  COD و غلظت های کم اکسیژن محلول و نیترات، غلظت زیاد املاح محلول، کلراید، سدیم، و باریم از مشخصه های اصلی هیدروشیمی آب زیرزمینی آلوده با شورابه نفتی در جنوب غرب منطقه می باشد.

هیدروژئوشیمی, آلودگی هیدروکربنی آب زیرزمینی, نمودارهای ترکیبی, کوهدشت