عبدالله طاهری تیزرو - دانشیار،گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان.
شهرام عابدینی - کارشناس ارشد مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
مرتضی کمالی - کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

آگاهی از پارامترهای هیدرولیکی لایه های آب دار برای مدیریت و توسعه منابع آب زیرزمینی از اهمیت زیادی برخوردار است. روش ژئوالکتریک یکی از جدیدترین روش هایی است که با هزینه کم و دقت قابل قبول می تواند نقش مهمی را در تعیین این پارامترها ایفا کند. در تحقیق حاضر ۱۰۰ سونداژ الکتریکی قائم با آرایش شلومبرژه به منظور تعیین وضعیت دشت چهاردولی واقع در استان کردستان برداشت گردید. مجموعه اطلاعات پمپاژ (آزمون افت پله ای) با مراجعه به شرکت آب منطقه ای کردستان گردآوری شده و جهت تعیین ضرایب هیدرولیکی مورد تحلیل قرار گرفت. ۲۹ سونداژ الکتریکی با توجه به موقعیتشان برای تعیین ضرایب هیدرولیکی آبخوان دشت مورد مطالعه انتخاب گردید. پس از تفسیر سونداژها به کمک نرم افزار IPI۲Win (v۳.۱.۲) ضخامت و مقاومت الکتریکی لایه های زیرسطحی، همچنین مقاومت عرضی و مقاومت عرضی اصلاح شده تعیین شد. برآورد ضرایب هیدرولیکی به روش ژئوالکتریک بر اساس محاسباتی است که سینگال و نیواس ارائه کرده اند، محاسباتی که از مقاومت عرضی اصلاح شده بهره می گیرد. بررسی های انجام شده نشان دادند که مقادیر () در دشت چهاردولی در ۳ ناحیه مستقل مقادیر ثابتی دارند. نتایج به دست آمده از روش ژئوالکتریک با نتایج روش افت پله ای مقایسه گردید. نتایج آزمون t-test نشان می دهد قابلیت انتقال در دو روش ژئوالکتریک و افت پله ای، تفاوت معنی داری نداشته است. رابطه همبستگی که بین ضریب قابلیت انتقال و مقاومت عرضی اصلاح شده به دست آمد نشان دهنده صحت آزمایش ها در این دشت و همچنین تاییدی بر مطالعات قبلی سینگال و نیواس می باشد.

ژئوالکتریک, دشت چهاردولی, قانون اهم, قانون دارسی, مقاومت ویژه