سید هاشم آقاجری - تاریخ/ دانشکده ادبیات و علوم انسانی/ دانشگاه تربیت مدرس تهران
فرشاد مومنی - اقتصاد. دانشکده اقتصاد. دانشگاه علامه طباطبایی تهران
سمیه خانی پور - تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه تربیت مدرس.

دوره نادرشاه افشار (۱۱۴۸-۱۱۶۰ه.ق) دوره شورش­ها و جنگ­های متمادی داخلی و خارجی در تاریخ ایران توصیف می­شود که در پی بر افتادن صفویه ایجاد شده بود. این امر، بخش­های اقتصادی و اجتماعی ایران را تحت تاثیر قرار داد. این نوشتار به تاثیر سیاست نظامیگری نادرشاه افشار بر تجارت خارجی ایران می­پردازد و جهت تفسیر مسئله پژوهش، از روش توصیفی و تبیینی استفاده می­شود. یکی از مباحث مهم اقتصادی ایران در دوره نادرشاه، کاهش و رکود تجارت خارجی ایران بود که ادامه روند اواخر دوره صفوی بود. این مسئله متاثر از خط مشی و رویکرد نظامیگری نادرشاه بحرانی­تر گردید زیرا هزینه­های سنگین اقتصادی – اجتماعی آن، مانع پیشرفت و توسعه اقتصادی کشور شد. رویکرد نظامیگری نادرشاه که به اخذ مالیات­های سنگین از تولیدکنندگان و تخریب زیرساخت­های کشاورزی، تجاری و ناامنی داخلی منجر شد، کاهش تولید اصلی­ترین کالاهای صادراتی ایران یعنی ابریشم و پشم را در پی داشت. کاهش کالاهای تجارتی ذکر شده باعث افزایش قیمت آن­ها شد که در نتیجه تجارت خارجی ایران را تحت شعاع قرار داد. کمپانی­های خارجی در این دوره متاثر از وضعیت داخلی ایران، با کاهش سودآوری مواجه شدند. در نتیجه این شرایط، سطح فعالیت­ها و تعاملاتشان با ایران به میزان قابل ملاحظه­ای کاهش یافت.

ایران, نادرشاه, نظامیگری, تجارت خارجی