سعید کوزه گران بجستانی - دکتری مدیریت منابع انسانی، گروه مدیریت، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران

سازمان های موفق، فرآیند استعدادیابی و پرورش مدیران را در قالب برنامه جانشینی، به مثابه یک فعالیت حیاتی و ضروری برای تداوم موفقیت شان مطرح می کنند. اگرچه در مورد برنامه جانشینی، مدل هایی از جنبه های گوناگون طراحی شده است، هدف این مطالعه مروری، شناسایی ابعاد و مولفه های برنامه جانشینی می باشد. روش بررسی: یک بررسی نظام مند بین سال های ۱۳۸۷ تا۱۴۰۱ و سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۲ انجام شد. از تعداد ۱۹۳ مقاله در حوزه جستجو، ۶۵ مورد حذف شد و عناوین ۱۲۸ مورد بررسی شدند. از این میان، ۱۱۷ مقاله عنوان تخصصی داشتند و ۸۱ مقاله (۲۷ مقاله فارسی و ۵۴ مقاله انگلیسی)، برای شناخت ابعاد و مولفه های برنامه جانشینی مورد مطالعه همه جانبه قرار گرفت. یافته ها: بررسی این مطالعه نشان داد ۴ بعد و ۱۵ مولفه نقاط مشترک مقالات مورد بررسی بود. این مطالعه مروری نشان داد بعد حمایت و پشتیبانی سازمانی، بعد برنامه ریزی استراتژیک در برنامه جانشینی، بعد شناسایی استعدادها و تشکیل خزانه استعدادها، و بعد آموزش و بهسازی استعدادها، از ابعاد مهم برنامه های جانشینی می باشند. نتیجه گیری: برنامه جانشینی، راهکاری اثربخش برای تامین افراد شایسته در سازمان ها محسوب می شود و این راهکار زیرساخت لازم را برای تامین پست های کلیدی سازمان ها فراهم می کند. از این رو سازمان ها، باید اجرای برنامه جانشینی را در اولویت کار خود قرار دهند و با تمرکز بر ابعاد معرفی شده، زمینه را برای عملیاتی کردن آن فراهم سازند.

جانشینی, برنامه جانشینی