محمد امین مذهب - استادیار و مدیر گروه زبان های خارجی مرکز زبان دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

این مقاله به بررسی سیاست آموزش زبان نظام استعمارگری بریتانیا در هندوستان در قرن نوزدهم می پردازد. در طول این سده، در بریتانیا مباحث شرق شناسانه نظیر محتوا و چگونگی آموزش در هندوستان تحت استعمار بریتانیا جامعه ی نخبگان بریتانیایی را سخت درگیر کرده بود. در میان این دیدگاه ها و مباحث، جستار کوتاه «یادداشتی در باب آموزش هندوستان» به نگارش تاریخ نگار و سیاست مدار انگلیسی توماس ببینگتون مکولی در سال ۱۸۳۵ توجه بسیاری را جلب کرد. در این جستار، مکولی بر این باور بود که باید هندوهای انگلیسی-شده ای را تربیت کرد که به عنوان واسطه بین مردم هندوستان تحت استعمار و بریتانیایی های استعمارگر نقش ایفا کنند. بنابراین، در این مقاله، پژوهشگر بر آن است تا با استفاده از نظریه ی شرق شناسی منتقد فلسطینی -آمریکایی تبار ادوارد سعید، نفوذ و طرح استعماری-ایدئولوژیک مکولی درباره ی سیاست آموزش زبان انگلیسی در هندوستان قرن نوزدهم را تجزیه و تحلیل کند. افزون بر این، به پیامدهای درازمدت حاصل از طرح آموزشی مکولی در حوزه ی آموزش زبان و ادبیات انگلیسی استعماری نیز اشاره خواهد شد.

توماس مکولی, استعمارگری, شرق شناسی, زبان انگلیسی, ادوارد سعید