محمد معلمی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مواد،دانشگاه صنعتی اصفهان
احمد کرمانپور - دانشیار دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه صنعتی اصفهان
عباس نجفی زاده - استاد دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه صنعتی اصفهان
احد رضایی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مواد،دانشگاه صنعتی اصفهان

یکی از روشهای ریز کردن اندازه دانه در فولادهای زنگنزن آستنیتی شبه پایدار، استفاده از فرایند مارتنزیتاستکه در طی آن آستنیت فوق ریزدانه از بازگشت مارتنزیتی که در حین نورد سرد تولید شده، حاصل میشود. در این تحقیق ابتدا به منظور اصلاح ساختار ریختگی فولاد زنگنزن ۲۰۱ ، پس از همگن سازی نمونهها به مدت ۱۵ ساعت در دمای 1200oC ، عملیات فورج داغ و آنیل انحلالی انجام شد. اندازه دانه اولیه آستنیت در این حالت ۴۴ میکرومتر بدست آمد. جهت وقوع استحاله آستنیت به مارتنزیت از عملیات نورد سرد به میزان % ۹۰ کاهش در سطح مقطع استفاده شد. سپس جهت عملیات بازگشت، نمونه های نورد شده در دمای 800oC به مدت زمانهای ۳۰ ثانیه تا ۳۰ دقیقه آنیل شدند. نتایج نشان داد که کمترین اندازه دانه در فولاد مزبور در این دما در زمان ۳۰ ثانیه و به میزان ۷۰ نانومتر حاصل میشود و با افزایش زمان آنیل تا ۳۰ دقیقه دانه ها رشد قابل توجهی نشان میدهند. در این درجه حرارت بیشترین میزان بازگشت مارتنزیت به آستنیت (بیش از % ۹۰ ) در زمان 3 دقیقه حاصل شد.

فولاد زنگ نزن ۲۰۱ ، ساختار فوق ریزدانه/نانو، فرایند مارتنزیت، نورد سرد، آنیل