نظارت شرعی در بانکداری اسلامی از دیدگاه نظری و کاربردی

در بانکداری اسلامی نظارت شرعی به سلسه اقدامات نظارتی جهت انطباق فعالیت بانک ها با قوانین شریعت گفته میشود. لزوم چنین نظارتی در نظام بانکی با اصول فقهی مثل ممنوعیت ربا توجیه شده و با اصول حقوقی مثل اصل ۲، ۴ و ۷۱ قانون اساسی مورد تاکید قرار گرفته است. هرچند سیستم بانکی ایران شاهد تثبیت نسبی جایگاه نظارت شرعی بوده است؛ با این حال، چالش های متعددی در این زمینه وجود دارد که بایستی به ابعاد مختلف آنها پرداخته شود. پژوهش حاضر تلاش دارد تا نظام بانکداری اسلامی را از دیدگاه نظری ماهیت و اهمیت و کاربردی تجارب، چالش ها، استانداردهای بین المللی مورد ارزیابی قرار دهد تا امکان غلبه مبتنی بر دانش بر چالش های بانکداری اسلامی در ایران فراهم شود. در این مطالعه، نظارت شرعی در بانکداری اسلامی ایران با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی منابع کتابخانه ای مورد ارزیابی قرار گرفت. نکته مهمی که میتوان از تجارب بانکداری اسلامی در سایر کشورها استنباط کرد آن است که در کنار قوانین، بانکداری اسلامی نیاز به تشکیل شورای فقهی بانک مرکزی، تهیه چک لیست نظارت شرعی، پایه ریزی ساختار سازمانی-اسلامی بانک، آموزش متخصصان و جذب آنها و غیره دارد . به عبارتی، بدون تدوین ساختاری مجزا برای نظارت شرعی نمیشود به اجرای مفاد مربوط به بانکداری اسلامی در ایران امید داشت.

Keywords:

بانکداری اسلامی , نظارت شرعی , ریسک شریعت , ریسک شهرت , شورا فقهی