امیر مشایخ - دانشجوی کارشناسی علوم آزمایشگاهی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
زهرا جلالی - دانشجوی دکتری باکتری شناسی، بخش پاتوبیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز

اگرچه پیشرفت های شگرفی در زمینه بهداشت مواد غذایی و پایش مواد بیماری زا حاصل شده است، بیماری ها و مسمومیت هایی ناشی از مواد غذایی همچنان از دلایل اصلی بستری شدن افراد در بیمارستان و مرگ درسراسر جهان است. روش های قدیمی پاک سازی پاتوژن از مواد غذایی همانند پاستوریزاسیون، اعمال فشار بالا (HPP)، پرتوتابی و مواد ضدمیکروبی شیمیایی قادر به کاهش جمعیت میکروبی به نسبت های مختلف هستند اما زیان های قابل توجهی از جمله نیاز به سرمایه اولیه، خرابی دستگاه و ابزار آلات مورد استفاده در نتیجه مواد خورنده و اثرات مخرب بر کیفیت و ارزش غذایی مواد خوراکی درپی دارند. اما مهمترین اثر این فرآیندهای گندزدا، کشتن بدون تبعیض همه باکتری های بخصوص باکتری های مفیدی که به طور طبیعی در مواد غذایی وجود دارد، می باشد. یکی از روش های امیدبخش کنونی که عمده کمبودهای روش های قدیمی را جبران می کند بیوکنترل باکتریوفاژی (Phage Biocontro) است؛ راهی طبیعت دوست که توسط ویروس های کشنده باکتری ها انجام می پذیرد که به طور ویژه باکتری های بیماریزا را مورد هدف قرار می دهد. از اوایل استفاده از باکتریوفاژها در مواد غذایی تحقیق و جستجوهای فراوان در زمینه بیوکنترل باکتریوفاژی بر مواد غذایی متفاوت از جمله گوشت های آماده و نیم پز تا سبزیجات و میوه های تازه انجام پذیرفته است. بیوکنترل باکتریوفاژی بعنوان راه حلی قابل اتکا و موثر در حفظ سلامت مواد غذایی و از بین بردن باکتری های بیماری زا در دسترس است هر چند در این زمینه همچنان چالش هایی وجود دارد.

باکتریوفاژ؛ بهداشت مواد غذایی؛ بیوکنترل فاژی، پاتوژن های غذایی