منا بیگی بروجنی - دانشجوی ارشد بیوتکنولوژی ، بیوتکنولوژی و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه شهرکرد
محمد ربیعی - استادیار گروه اصلاح نباتات، بیوتکنولوژی و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه شهرکرد

همیشه بهار با نام علمی Calendula offıcinalis متعلق به خانواده Asteraceae است که در سراسر مناطق معتدل و آفتابی جهان کشت می شود. این گیاه التیام بخش ، تحریک کننده سیستم ایمنی ، اسپاسموژنیک و اسپاسمولیتیک ، محافظ کبدی ، ژنوتوکسیک و آنتی ژنوتوکسیک ، ضد آمیلاز، ضد التهاب، ضد ادم، ضد باکتری و ضد قارچ، آنتی اکسیدان، ضد دیابت ، ضد HIV و ضد سرطان، نفرون حفاظتی ، کاهنده قند خون و محافظت کننده بدون اثر سمی است . یکی از روشهایی که امروزه برای افزایش متابولیت ها در گیاهان دارویی بسیار مورد توجه قرار گرفته است القای ریشه های مویین می باشد. بنابراین با استفاده از کشت ریشه های مویین به طور مصنوعی می توان به تولید انبوه متابولیت های ثانویه رسید. این پژوهش به منظور بهینه سازی تولید ریشه مویین و تاثیر عوامل مختلف بر صفات رشدی ریشه مویین بر گیاه همیشه بهار صورت گرفت . در این پژوهش تاثیر غلظت ساکارز و استوسیرینگون بر چهار صفت رشدی گیاه همیشه بهار (درصد ریشه زایی ، تعداد ریشه ،طول ریشه و وزن تر ریشه ) مورد بررسی قرار گرفت . در آزمایش ریزنمونه ها با سوسپانسون محیط Ms ۲۱ مایع و ۴ سویه باکتری رایزوبیوم رایزوژنز A۴) ، A۷، ۱۱۳۲۵، ۱۵۸۳۴(ATCC به همراه غلظت های متفاوت ساکارز (۰، ۱۵، و ۳۰ گرم در لیتر) و غلظت های مختلف استوسیرینگون (۰، ۵/۰ و ۱ میلی مولار) تلقیح پیدا کردند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که نوع سویه باکتری ، غلظت ساکارز و استوسرینگون بر تمام صفات اندازهگیری شده، در سطح احتمال ۱ درصد معنی دار است . طبق جدول مقایسه میانگین اثر مستقیم ، غلظت ساکارز ۳۰ گرم در لیتر و غلظت ۱ میلی مولار استوسیرینگون بیش ترین تاثیر بر صفت های رشدی را داشته است ولی بر اساس نتایج حاصل از بررسی اثر متقابل ساکارز و استوسیرینگون، غلظت ۱۵ گرم در لیتر ساکارز و ۱ میلی مولار استوسیرینگون انتخاب شدند.

ساکارز، استوسیرینگون، ریشه مویین ، همیشه بهار