رویا بهاری - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
نازنین امیربختیار - محقق موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ، کرج، ایران.
معصومه عمادپور - استادیار گروه بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

سیب زمینی (Solanum tuberosum L.) مهم ترین محصول غیر غله در جهان است که حفظ ژرمپلاسم آن بسیار حائز اهمیت می باشد. امروزه، کشت درون شیشه ای به عنوان یک روش کارامد جهت تکثیر و حفاظت از منابع ژنتیکی سیب زمینی استفاده می شود. به دلیل رشد سریع گیاه سیب زمینی تحت شرایط اپیتمم نگهداری درون شیشه ای و نیاز به واکشت های متعدد، ایجاد رشد کند در گیاهان تحت نگهداری در شرایط درون شیشه ای به منظور افزایش فواصل واکشت و به دنبال آن کاهش نیروی کار مورد نیاز، کاهش هزینه های مربوط به تهیه محیط کشت جدید و کاهش احتمال وقوع تنوع سوماکلونال ضروری به نظر می رسد. لذا در تحقیق حاضر به منظور تعیین بهترین تیمار موثر بر کاهش رشد ریز نمونه ها با حداقل اثر منفی بر آنها، قلمه های تک گرهای مربوط به ژنوتیپ اگریا از گیاهچه های ۶ تا ۸ هفته ای جدا شده و در محیط کشت رشد کند بر پایه MS که با استفاده از دو نوع آگار شامل آگار آگار و آگار شیرینی پزی در ترکیب با دو تیمار ساکارز به میزان ۲۰ گرم در لیتر و سوربیتول به میزان ۴۰ گرم در لیتر و همچنین ساکارز به میزان ۴۰ گرم در لیتر و مانیتول به میزان ۲۰ گرم در لیتر تهیه شده بودند، کشت شدند و در دو سطح دمای ۲۲ و ۶ درجه سانتی گراد به مدت ۹ ماه نگهداری شدند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرحکاملا تصادفی اجرا شد. صفات ارتفاع گیاهچه و وضعیت گیاهچه ثبت گردید. نتایج مقایسه میانگین اثرات متقابل نوع آگار و نوع عامل اسموتیک برای صفت ارتفاع و همچنین با در نظر گرفتن اماره نما برای صفت وضعیت گیاهچه ، حاکی از برتری دو ترکیب تیماری آگار آگار-سوربیتول و آگار شیرینی پزی -سوربیتول هر دو در دمای ۶ درجه ، جهت نگهداری میان مدت (۹ ماهه ) ژنوتیپ اگریا بود.

سیب زمینی ، رشد کند، کشت درون شیشه ای