بررسی حضورحکمرانان مغول به هیئت اسکندر در شاهنامه بزرگ ایلخانی

سلسله ایلخانان مغول از سال ۶۵۰ تا ۷۳۶ هجری قمری به طول انجامید و دوره ای را در هنر ایران گشود که در آن تاثیرات هنر شرق دور به خوبی دیده می شود. شاهنامه بزرگ ایلخانی یکی از دستاوردهای هنری دوره مغول است که در این شاهنامه ویژگی های بارز هنری دوره ایلخانان شکوفا شد. در این شاهنامه عواملی همچون تاثیرات سیاسی و اجتماعی به خوبی رویت می شود و بازتاب چنین تاثیراتی در نگاره های آن، با نمایش صحنه های سیاسی و اجتماعی؛ موقعیت ایلخانان را در دوره اقتدارشان بیان نموده است. در این میان پرداختن به داستان اسکندر در این نسخه به دفعات دیده می شود و تعداد دوازده نگاره به موضوع اسکندر در موقعیت های متفاوت می پردازد. هدف این مقاله بررسی تلاش مغولان برای دستیابی به مشروعیت و محبوبیت در بین ایرانیان، با به تصویر کشیدن خود در هیات اسکندر، در نگاره های شاهنامه بزرگ ایلخانی است. این پژوهش توصیفی- تحلیلی و به روش کتابخانه ای صورت گرفته است و در پی پاسخ به این سوال اصلی است که: مغولان از به تصویر کشیدن اسکندر در شاهنامه چه هدفی را دنبال می کنند؟ و علت حضور حکمرانان مغول در هیئت اسکندر چیست؟ بررسی های صورت گرفته بر روی موضوعات این نگاره ها نشان می دهد که مغولان با قرار دادن خود در هیئت اسکندر قصد ایجاد اینهمانی در ذهن ایرانیان را داشتند تا چهره پادشاهانی همچون اسکندر و پادشاهان ایران باستان، به مقبولیت و محبوبیت آنها کمک کنند. مشروعیت طلبی در این نگاره ها با انتخاب رویدادهای تاریخی و تطبیق آنها با داستان های دسته دوم شاهنامه صورت گرفته است.

Keywords:

شاهنامه دموت , ایلخانی , اسکندر , مشروعیت طلبی