میثم مفاخری - مدرس، گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه فنی و حرفه ای، تهران، ایران.
حسین رحیمی آسیابرکی - عضو هیات علمی، گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه فنی و حرفه ای، تهران، ایران.
یاسر مفاخری - مدرس، دبیرخانه کشوری مکانیک خودرو، وزارت آموزش و پرورش، تهران، ایران.
علیرضا سامع - دانشجوی کارشناسی، گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه فنی و حرفه ای، تهران، ایران.

جلوگیری از وقوع ناپایداری )سرج، استال و...( در کمپرسورها یکی از مهمترین دغدغه های سازندگان آنها است. رفتار کمپرسور در کارکرد ناپایدار، بسیار دینامیک و غیرخطی بوده و باعث نوسان شدید مشخصه های جریان عبوری با فرکانس بالا میشود. این نوسانات در حالت سرج تا برگشت جریان در کمپرسور پیش رفته و تنشهای بسیار شدیدی در پره های کمپرسور بوجود می آورند. بدین ترتیب، ناپایداریها به عنوان عاملی مخرب در کمپرسور شناخته میشوند. علاوه بر این، ورود کمپرسور به حوزه ناپایداریها، کاهش قابل توجه بازده و کارایی را همراه دارد. یکی از نکات مهم در تحلیل عملکرد یک کمپرسور تخمین حد سرج آن است. در این مقاله به بررسی پدیده سرج، بررسی استال، بررسی عملکرد کمپرسور، بررسی انواع سرج، عوامل بروز سرج، مشخصه های سرج و عواقب این پدیده )سرج( پرداخته شده است. همچنین اشارهای به سیستمهای شناسایی و کنترل شده است. مشکلات سیستم های شناسایی و کنترل نیز بررسی شده و بهترین ناحیه ممکن برای کمپرسور به منظور بدست اوردن بالاترین راندمان و دوری از سرج تشریح شده است.

ناپایداری کمپرسور، پدیده سرج، کمپرسور جریان محوری، کمپرسور گریز از مرکز، استال