علی ملایکه - دانشجوی دکترا، گروه زمینشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
محمدرضا قاسمی - عضو هیات علمی، پژوهشکده علوم زمین
پیمان افضل - گروه مهندسی نفت و معدن، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران
علی سلگی - گروه علوم زمین ، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران

البرز مرکزی بخش جنوبی تحدب دریای کاسپین را شامل می شود و دارای گسترشی از سمنان تا قزوین است. پژوهش انجام شده با توجه به ارتباط تنگاتنگ بین کانه زایی سرب و روی و زمینساخت و پتانسیل بالای این پهنه بر روی پهنه البرز مرکزی متمرکز شده است. در این پژوهش ابتدا سعی شده بر اساس بررسی های صحرایی، دفتری و نیز مطالعات پیشین، افق های اصلی کانه زایی سرب و روی و جایگاه این افق ها با رخدادهای کوهزایی بررسی شود. بر اساس این مطالعه مشخص گردید ۸ افق کانه زایی سرب و روی در البرز مرکزی قرار دارد که از قدیم به جدید شامل افق کانه زایی سازند سلطانیه مرتبط با کوهزاد زایگونین ، افق کانه زایی سازند میلا مرتبط با کوهزاد کالدونین، افق کانه زایی سازند مبارک مرتبط با کوهزاد البرز، افق کانه زایی سازند روته مرتبط با کوهزاد هرسی نین، افق کانه زایی سازند الیکا مرتبط با کوهزاد سیمرین پیشین، افق کانه زایی سازند لار مرتبط با کوهزاد سیمرین میانی، افق کانه زایی کربنات های به سن کرتاسه مرتبط با کوهزاد لارامید و افق کانه زایی درون واحد کرج به سن ائوسن مرتبط با رخداد پیرنه می باشد. بر اساس مدل سازی ریاضی در پهنه البرز مرکزی مشخص شده کنترل کننده های کانه زایی سرب و روی گسل های راندگی و امتدادلغز معکوس می باشند. براساس این پژوهش مشخص شد بیش از ۶۰ درصد از کانه زایی های مرتبط با ساختارها در مزوزوییک شکل می گیرد که کانه زایی های تریاس همزمان با زمین ساخت کششی شکل گرفته و کانه زایی های کرتاسه در یک رژیم فشارشی ایجاد شده اند.

البرز مرکزی, سرب و روی, کوهزادهای البرز