سیدمجید دشتکی - کارشناسی استخراج معدن دانشگاه یزد
علیرضا یاراحمدی بافقی - استادیار دانشکده مهندسی معدن و متالورژی دانشگاه یزد
عنایت اله امامی میبدی - کارشناس ارشد پژوهشی جهاد دانشگاهی یزد

قابلیت انفجار و خردایش سنگ به عنوان یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه در عملیات معدنکاریبخصوص معدنکاری سطحی به شمار می رود. عوامل موثر بر این قابلیت عبارتند از: خصوصیاتژئومکانیکی توده سنگ، سیستم انفجار و شرایط محیطی. ویژگیهای ماده سنگ و ساختار ناپیوسته تودههای سنگی مهمترین عوامل موثر بر نتایج فرآیند انفجار سنگ است. از اینرو یکی از راه های تعیینمیزان خردایش با توجه به مقدار خرج ویژه و ماده منفجره مصرفی، در نظر گرفتن خصوصیاتژئومکانیکی توده سنگ مورد نظر است. با استفاده از داده های موجود ژئوتکنیکی در معدن سنگ آهنچغارت، همچنین تعیین دانه بندی و ابعاد سنگها پس از انفجار، طبقه بندی جدیدی تحت عنوانBRMR ارائه شد. در این طبقه بندی، علاوه بر عواملی که در طبقه بندی RMR برای تعیین میزانامتیاز مربوط به توده سنگ قید شده، عواملی که در طبقه بندی پیشنهادی لو و لاتهام برای تعیینمیزان قابلیت انفجار یک توده ذکر گردیده و در معدن چغارت قابل اندازه گیری بود، گنجانده شده است.پس از بررسی ها مشخص شد بین خرج ویژه و BRMR یک رابطه خطی صعودی وجود دارد که بیانگراین مطلب است که با افزایش کیفیت توده سنگ، مقدار خرج ویژه افزایش می یابد. با توجه به رابطه ایکه میان خرج ویژه، BRMR و دانه بندی برقرار شد، یک حد بیشینه و کمینه برای خرج ویژه تشخیصداده شد.با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده و محاسبه شده مربوط به BRMR ، خرج ویژه و دانه بندی،رابطه ای تعیین شد شد تا بتوان با استفاده از آن با معلوم بودن دانه بندی و BRMR ، خرج ویژه موردنیاز را به دست آورد.

قابلیت انفجار، خردایش سنگ، خرج ویژه، خصوصیات ژئومکانیکی تودهسنگ، طبقه بندی BRMR