مونا مزینانی - دانشجوی کارشناسی ارشد متالورژی، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دان
کامران دهقانی - دانشیار، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
علی چابک - دانشجوی کارشناسی ارشد متالورژی، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دان

اخیرا فرایند اغتشاشی اصطکاکی (FSP) ، به عنوان ابزاری موثر برای اصلاح ریزساختار و خواص مکانیکی ورق های فلزی شناخته شد ه است. در تحقیق حاضر، از یک ابزار بدون پین شامل یک شانه به قطر 16 میلیمتر برای تولید ساختارهای نانو در سطح مس خالص، استفاده شده است. همچنین، تاثیر فرایند اغتشاشی اصطکاکی و پارامترهای آن (سرعت دورانی و پیشروی) بر ریزساختار و سختی مس خالص مورد بررسی قرار گرفته است. با بررسی مشخصه های ریزساختاری توسط روش های میکروسکوپ نوری، میکروسکوپ الکترونی روبشی و میکروسکوپ نیروی اتمی و پراش پرتو ایکس مشخص شد که فرایند اغتشاشی اصطکاکی موجب ریز شدن دانه ها، همگن شدن ریزساختار و افزایش سختی مس خالص می شود. نتایج نشان می دهد با انجام فرایند اغتشاشی اصطکاکی روی سطح ورق مس خالص در سرعت دورانی 1600 دور بر دقیقه و سرعت پیشروی 50 میلیمتر بر دقیقه، یک لایه نانوساختار با ضخامتی حدود 50 میکرومتر و با اندازه دانه 50 تا 200 نانومتر به دست می آید که حدود سه برابر سخت تر از مس خالص است.

فرایند اغتشاشی اصطکاکی، اصلاح ریزساختار، مواد نانو ساختار، لایه نانو ساختار سطحی، مس خالص