فلز گری کهن ( آرکئومتالورژی) در ناحیه لرستان : بررسی ساختاری و شیمیایی اثار برنزی محوطه باستانی سنگ تراشان خرم اباد متعلق به هزاره اول ق.م

در این مقاله تعدادی از ظروف فلزی بدست آمده از محوطه باستانی سنگ تراشان خرم آباد لرستان متعلق به هزاره اول ق.م جهت شناسایی فرایند آلیاژ سازی و تکنینک ساخت مورد آزمایش قرار گرفتنه اند. این آزمایش ها با استفاده از روش های آنالیز دستگاهی ICP-OES جهت شناسایی ترکیب آلیاژ و متالوگرافی جهت شناسایی و ریز ساختار و روش ساخت و شکل دهی این نمونه ها انجام پذیرفته است. نتایج این بررسی نشان می دهد که ترکیب این اسیاء در اصل از دو جزء مس و قلع تشکیل شده است و الیاژ مورد استفاده برنز کم قلع ، همگن و تک فاز است. میزان قلع مورد استفاده در ترکیب آلیاژ تا اندازه ای بوده است ه برنز تا حد امکان بدون خطر شکنندگی جهت شکل دهی و ساخت ظرف مورد عملیات مکانیکی قرار گیرد. جدای از قلع عناصر آلیاژی در نمونه های مختلف د رحد ککمتر از یک درصد، شامل روی و فسفر در همه نمونه ها و آهن سرب و ارسنیک در برخی نمونه ها هستند . نتایج بررسی های متالوگرافی نیز نشان دهنده استفاده از عملیات چکش کاری به همراه تابکاری جهت ساخت این ظروف است.

Keywords:

فلز گری کهن , لرستان , برنز , قلع , ساختار شناسی , کار سرد , تابکاری