فرهاد فرهنگ پژوه - گروه پاتوبیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز
محمد حسین راضی جلالی - گروه پاتوبیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز
علیرضا البرزی - گروه پاتوبیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز
سمیه بهرامی - گروه پاتوبیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز
مهدی نیکو - گروه پاتوبیولوژی و کنترل کیفی، پژوهشکده آرتمیا و آبزی پروری دانشگاه ارومیه

سابقه و هدف: در سال های اخیر، درمان بیماری لیشمانیوزیس بدلیل بروز مقاومت دارویی و مشکلات مربوط به اثرات جانبی داروهای متداول با مخاطراتی مواجهه شده است. این مطالعه با هدف بررسی اثر سمیت سلولی پپتیدهای زیست فعال حاصل از هیدرولیز عضله ماهی مرکب ببری بر پروماستیگوت های انگل لیشمانیا ماژور انجام شد. مواد و روش: متغیرهای نوع آنزیم، نسبت غلظت آنزیم به سوبسترا، زمان هیدرولیز و روش خشک کردن بر ویژگی های درصد تولید، پروتئین پودر پپتید، ظرفیت آنتی اکسیدانی تام، فعالیت مهار رادیکال های DPPH، نیتریک اکساید و گروه های تیول مورد مطالعه قرار گرفت. پس از تعیین درصد پروتئین عضله سفید ماهیان مرکب، از آنزیم های آلکالاز و پاپائین ۵ درصد و زمان ۱۸۰ دقیقه جهت هیدرولیز استفاده گردید. خاصیت سمیت سلولی بر پروماستیگوت انگل لیشمانیا ماژور با استفاده از روش MTT ارزیابی گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که درجه هیدرولیز پروتئین در عضله با آنزیم آلکالاز ۵ درصد، بیشتر از سایر آنزیم های مورد مطالعه بود. با کمک آنزیم آلکالاز ۵ درصد در زمان ۱۸۰ دقیقه و با استفاده از روش خشک کردن پاششی بهترین فعالیت آنتی اکسیدانی در روش های سنجش ظرفیت آنتی اکسیدانی تام، سنجش قدرت آنتی اکسیدانتی، فعالیت جاروکنندگی نیتریک اکساید، گروه های سولفیدریل کل و بیشترین خاصیت سمیت سلولی حاصل گردید. استنتاج: نتایج نشان داد که با افزایش غلظت پودر پپتید بدست آمده، میزان مرگ و میر پروماستیگوت های انگل لیشمانیا ماژور در تمام گروه های مورد مطالعه افزایش یافته است. بهترین میزان IC۵۰ در بین گروه های مورد مطالعه در غلظت ۱۰ میلی گرم بر میلی لیتر از هیدرولیزات حاصل از آنزیم آلکالاز ۵% با روش خشک کن پاششی نسبت به گروه کنترل مشاهده گردید.

هیدرولیز, آلکالاز, پپتید, پروماستیگوت, انگل لیشمانیا ماژور, ماهی مرکب ببری