منصوره سلیمانی فرد - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان
علیرضا صادقی ماهونک - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان
روح الله حیدری - گروه شیمی تجزیه، مرکز تحقیقات داروهای گیاهی رازی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی لرستان، خرم آباد
اصغر سپه وند - گروه انگل شناسی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی لرستان، خرم آباد

زمینه مطالعاتی: اولئوروپین فراوان­ترین نوع از ترکیبات فنولی برگ زیتون است و اثرات درمانی آن به عنوان یک آنتی­اکسیدان قوی به خوبی شناخته شده است. استخراج اولئوروپین از برگ زیتون به عنوان یک منبع غنی از این ترکیب، بسیار ارزشمند است. از طرفی درون پوشانی این ترکیب روشی موثر جهت حفظ ویژگی­های آن طی نگهداری است. روش کار: در مطالعه­ای عصاره حاوی اولئوروپین، مستخرج از برگ­های زیتون، به شکل نانوحامل­های لیپیدی تهیه گردید. استخراج عصاره با ترکیب حلال­های اتانول: آب (۷۰:۳۰) در حمام آب گرم (دمای ۴۰ درجه سانتی­گراد به مدت ۳۰ دقیقه) با استفاده ازدستگاه HPLC انجامشد. با طراحی ۱۵ فرمول برای نانوحامل لیپیدی، اندازه ذرات و کارایی درون­پوشانی به ترتیب توسط دستگاه زتاسایزر و اسپکتروفوتومتر تعیین شد. بعد از تشخیص فرمولاسیون بهینه، پتانسیل زتا نیز با استفاده از دستگاه زتاسایزر ارزیابی شد. نتایج: نتایج حاصل نشان داد که روش استخراج اولئوروپین از برگ زیتون با حلال­های اتانول و آب (۷۰:۳۰) حاوی ۳۷/۲۲۱میلی­گرم بر گرم اولئوروپین با درصد خلوص اولئوروپین ۱۳۷/۲۲ می­باشد. همچنین نتایج حاصل از آزمون پراکندگی دینامیکی نور نشان داد که فرمول بهینه دارای میانگین اندازه ذرات ۹/۱۲۱ نانومتر، شاخص پراکندگی ۱۵۳/۰، پتانسیل زتای ۳/۴۳-میلی­ولت می­باشد. همچنین نتایج حاصل از بازدهی درون­پوشانی نشان داد نانوحامل دارای دارای ۸۲ درصد اولئوروپین درون­پوشانی شده می­باشد. در نهایت این که نانوحامل با کم­ترین پودر عصاره برگ زیتون، دارای بالاترین کارایی درون­پوشانی اولئوروپین، کم­ترین شاخص پراکندگی و اندازه­ذره­ای مناسب بود.

حامل لیپیدی نانوساختار, اولئوروپین, کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا, کارایی درون پوشانی