جعفر رازقی - - گروه زیست شناسی گیاهی، دانشکده علوم طبیعی دانشگاه تبریزدانشگاه تبریز
بختیار فیضی زاده - گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی دانشگاه تبریز
شهاب عادلی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز

بیو-هیدروژئومورفولوژی موضوعی ترکیبی بین زیست­ شناسی و جغرافیایی طبیعی می­باشد که به­ مطالعه اشکال ناهمواری ­های ناشی از عمل آب به همراه عوامل زیستی می­ پردازد. شناخت عوامل بیو-هیدروژئومورفولوژیک و عملکرد آن در رودخانه ارس در راستای شناخت و مدیریت محیط در این رودخانه، اهمیت زیادی دارد. از این عوامل می­توان به رشد جلبک­ ها اشاره نمود. امروزه پدیده نوتروفیکاسیون به عنوان یک معضل مهم جهانی  بشمار می رود که بر روی اکوسیستم آبی تاثیر گذاشته و تعادل آن را به هم می زند. این پدیده در اثر رشد جلبک ها در بستر آبی ایجاد می شود که یکی از علل وقوع آن، مصرف بی رویه کود و ورود آنها به آب می باشد. بنابراین پایش و رصد این پدیده امری ضروری برای مقابله و مدیریت آن می باشد. در این راستا سنجش ازدور به عنوان روشی نوین، امکانات لازم جهت شناسایی شکل گیری و گسترش جلبک های رودخانه و مدل سازی تغییرات زمانی و مکانی آن ها را فراهم می آورد. سنجش ازدور با ارائه تصاویر چند زمانه امکان شناسایی دقیق محدوده های تحت پوشش جلبک ­ها و روند رشد و توسعه آن ها را فراهم می آورد. تحقیق حاضر با هدف امکان سنجی شناسایی محدوده های تحت پوشش جلبک ها را در محدوده رود ارس مدنظر قرار داده است. در این پژوهش از تصاویر ماهواره لندست ۸ استفاده شده است. مبنای پردازش بر اساس فنون پردازش تصویر و شناسایی جلبک ها می باشد. در این راستا به دلیل یکسان بودن بازتاب طیفی پوشش گیاهی و کلروفیل جلبک ها، از باند ۴ و ۵ و شاخص NDVI استفاده گردید و سپس از خروجی این شاخص به عنوان ورودی فن طبقه بندی نظارت شده به روش حداکثر احتمال اعمال گردید و در ارزیابی صحت طبقه بندی، صحت کلی ۸۱ درصد و ضریب کاپا ۷۹/۰ به دست آمد. نتایج حاصل با نمونه برداری هایی که از رود ارس  انجام پذیرفت نزدیکی نتایج به یکدیگر را نشان داد. نتایج تحقیق حاضر برای ارزیابی وضعیت محیط زیستی جلبک ها در رود ارس و شناسایی منبع آلودگی های ناشی از جلبک ها دارای اهمیت زیادی است.

بیو-هیدروژئوفورفولوژی, سنجش از دور, شناسایی جلبک