هادی محبوبی - گروه اقتصاد ،واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران.
هوشنگ مومنی وصالیان - گروه اقتصاد،واحدتهرانمرکزی،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،ایران.
مرجان دامن کشیده - گروهاقتصاد،واحدتهران مرکزی،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،ایران
شهریار نصابیان - گروه اقتصاد،واحدتهران مرکزی،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،ایران

چکیدههدف مقاله حاضر برآورد تاثیر پویایی مدیریت ذخایر ارزی و ساختار مداخلات بانک مرکزی بر تثبیت بازار ارز با به کارگیری نظریه گیرتون و روپر است. برای این منظور ابتدا شاخص مداخله بانک مرکزی با رویکرد فشار بازار ارز محاسبه و سپس تابع عکس العمل سیاست مداخله با رویکرد آستانه ای (STAR) بر اساس داده های سالانه سال های ۱۳۶۵− ۱۳۹۸ برآورد گردید. نتایج برآورد قسمت خطی مدل نشان می دهد که متغیر شاخص فشار بازار ارز و کسری بودجه تاثیر منفی بر نرخ ارز واقعی در ایران دارند. این در حالی است که نتایج برآورد قسمت غیرخطی مدل حاکی از تاثیر مثبت نرخ رشد درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت، خالص صادرات، شاخص قیمتی مصرف کننده و شاخص سیاست مالی بر نرخ ارز واقعی در ایران دارند. این موضوع نشان دهنده آن است که با افزایش نرخ رشد درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت، مقدار منابع ارزی کشور (نرخ ارز اسمی) افزایش می یابد. با افزایش منابع ارزی کشور، ارزش واقعی پول داخلی افزایش و همین امر عاملی در کاهش نرخ واقعی ارز و بدتر شدن وضعیت صادرات کشور می شود. در حقیقت در ایران به دلیل وجود تورم بالا، دولت ها همواره سعی کرده اند که نرخ ارز را در سطح پایین تنظیم کنند تا از این طریق مانع از افزایش سطح قیمت ها شوند. نتیجه این نوع دخالت، عدم انعطاف پذیری نرخ ارز اسمی در واکنش به تغییرات و تحولات اقتصادی بوده است که این می تواند عاملی جهت کاهش نرخ ارز واقعی در چند دهه اخیر در ایران باشد. AbstractThe purpose of this paper is to estimate the impact of the dynamics of foreign exchange reserves management and the structure of central bank interventions on the stabilization of the foreign exchange market using Gerton and Roper theory. For this purpose, first the central bank intervention index was calculated with the foreign exchange market pressure approach and then the intervention function of the intervention policy with the threshold approach (STAR) was estimated based on the annual data of ۱۳۶۵-۱۳۹۸. The results of estimating the linear part of the model show that the variables of foreign exchange market pressure index and budget deficit have a negative effect on the real exchange rate in Iran. Meanwhile, the results of estimating the nonlinear part of the model indicate the positive effect of the growth rate of foreign exchange earnings from oil sales, net exports, consumer price index and fiscal policy index on the real exchange rate in Iran. This indicates that as the growth rate of foreign exchange earnings from oil sales increases, the amount of foreign exchange resources of the country (nominal exchange rate) increases. With the increase of the country's foreign exchange resources, the real value of the domestic currency increases and this is a factor in reducing the real exchange rate and worsening the country's export situation. In fact, in Iran, due to high inflation, governments have always tried to keep the exchange rate low to prevent price increases. The result of this type of intervention has been the inflexibility of the nominal exchange rate in response to economic changes and developments, which can be a factor in reducing the real exchange rate in recent decades in Iran.Keywords: Foreign Exchange Reserves Management, Foreign Exchange Market Pressure, Central Bank Intervention,   

واژه های کلیدی: مدیریت ذخایر ارزی، فشار بازار ارز، مداخله بانک مرکزی، نظریه گیرتون و روپر، مدل رویکرد آستانه ای. طبقه بندی JEL : O۲۳ E۴۳, G۲۱