محمدرضا قربانی - دانشجوی رشته زیست شناسی، دانشگاه فرهنگیان، ایران.
اعظم غلامی - استادیارگروه زیست شناسی ،دانشگاه فرهنگیان، ایران.

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان به کارگیری مولفه های هوش در محتوای کتاب زیست شناسی دهم و اثر بخشی تدریس مبتنی بر آن صورت گرفته است. در بخش تحلیل محتوا تمام محتوای کتاب شامل متن، شکل و فعالیت در مقوله های معین نشانه گذاری و بررسی شد. برای بررسی میزان اثربخشی تدریس مبتنی بر انواع هوش در پیشرفت تحصیلی از روش شبه آزمایشی استفاده شد. جامعه آماری کلیه دانش آموزان پایه دهم شهر تهران و نمونه آماری شامل ۲ کلاس ۲۴ نفری بود. ابزار اندازه گیری پیشرفت تحصیلی، آزمون محقق ساخته ۱۶ سوالی بود که روایی صوری سوالات مورد تایید اساتید حوزه زیست شناسی قرار گرفت. طرح به صورت پیش آزمون-پس آزمون با دو گروه شاهد و آزمایش انجام شد. نتایج تحلیل محتوا نشان می دهد که در این کتاب ، بیشتر به هوش کلامی-زبانی و در مرتبه بعدی به هوش منطقی-ریاضی توجه شده است. همچنین میزان استفاده از مولفه های هوش در قالب های ارائه محتوا و میزان کاربست آنها در فصول مختلف کتاب به یک اندازه نیست. نتایج تدریس بر اساس هوش های چندگانه نشان می دهد گروه آزمایش در مقایسه با گروه شاهد نمرات بالاتری کسب کردند که نشان از موثر بودن مداخله آزمایشی دارد.

زیست شناسی, هوش های چندگانه گاردنر, تحلیل محتوا, یادگیری