سعیده سبزیان - گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم، ایران.
هوشنگ گراوند - استادیار روان شناسی تربیتی، گروه روانشناسی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل علی تاثیر ادراکات کیفیت کلاسی و عدالت آموزشی بر تقلب تحصیلی با توجه به نقش میانجی گری خودکارآمدی تحصیلی انجام شد. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهر خرم آباد در سال تحصیلی ۹۶-۱۳۹۵ به تعداد ۹۹۸۱ دانش آموز بود که از این میان ۲۴۰ نفر براساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های ادراکات کیفیت کلاسی جنتری، گابل و ریزا (۲۰۰۲)؛ عدالت آموزشی گل پرور (۱۳۸۹)؛ خودکارآمدی تحصیلی مورگان و جینکز (۱۹۹۹) و تقلب تحصیلی علیوردی نیا، جانعلی زاده و عمرانی (۱۳۹۴) استفاده شد. تحلیل داده ها به روش آماری مدل معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS-۲۲ و AMOS-۲۴ انجام شد. نتایج نشان داد که عدالت آموزشی دارای اثر منفی و مستقیم بر تقلب تحصیلی بود (۰۱/۰ p<)؛ اما دارای اثر مستقیمی بر خودکارآمدی تحصیلی نبود (۰۵/۰< P). ادراکات محیط کلاسی اثر مستقیمی بر تقلب تحصیلی نداشت (۰۵/۰< P)؛ اما دارای اثر مثبت و مستقیمی بر خودکارآمدی تحصیلی بود (۰۱/۰ p<). همچنین اثر مستقیم خودکارآمدی تحصیلی بر تقلب تحصیلی منفی و معنادار بود (۰۱/۰ p<). نتایج غیرمستقیم مسیرها نشان داد که فقط ادراکات کیفیت کلاسی با میانجی گری خودکارآمدی می تواند از میزان تقلب تحصیلی دانش آموزان بکاهد.  با توجه به نتایج به دست آمده، توصیه می شود برای کاهش تقلب تحصیلی، ادراکات مناسبی بر اساس تکالیف چالش انگیز، جذاب، معنادار، توام با حق انتخاب و خودکارآمدی ایجاد گردد؛ و همچنین ایجاد فرصت های برابر آموزشی در مدارس، می تواند به کاهش تقلب تحصیلی در دانش آموزان منجر شود.

ادراکات کیفیت کلاسی, عدالت آموزشی, خودکارآمدی تحصیلی, تقلب تحصیلی