خاتون محمودنژاد - دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، گروه روان شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
محبوبه فولادچنگ - دانشیار، گروه روان شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

مقدمه: حافظه کاری سیستمی فعال برای اندوزش و دست کاری موقتی اطلاعات به منظور انجام تکالیف پیچیده شناختی مانند یادگیری، استدلال، ادراک و تفکر درنظرگرفته می شود. بنابراین بهبود عملکرد حافظه کاری می تواند به انجام بهتر این تکالیف منجر شود.هدف: هدف پژوهش بررسی تاثیر استفاده از راهبردهای شناختی شامل سازمان دهی و بسط بر بهبود حافظه کاری در دانش آموزان دوره ابتدایی بود.روش: در پژوهش از روش آزمایشی پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. شرکت کنندگان شامل ۲۴ دانش آموز (۱۲ نفر گروه آزمایش، ۱۲ نفر گروه کنترل) پسر کلاس ششم ابتدایی شیراز بودند که به روش نمونه برداری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. برای ارزیابی حافظه کاری از خرده آزمون توالی عدد-حرف آزمون وکسلر نسخه چهارم استفاده شد. ابتدا پیش آزمون برای دو گروه اجرا شد، سپس راهبردهای سازمان دهی و بسط به گروه آزمایش آموزش داده شد، و در پایان پس آزمون برای دو گروه اجرا شد. داده ها به وسیله شاخص های آمار توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس تحلیل شد.یافته ها: یافته ها نشان داد بین عملکرد حافظه کاری دانش آموزان گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین، ضریب اتا ۷۷/۰ به دست آمد که نشان از آن دارد ۷۷ درصد واریانس حافظه از طریق آموزش انجام شده تببین می‎شود.نتیجه: پژوهش نشان داد که آموزش راهبردهای سازمان دهی و بسط موجب بهبود عملکرد حافظه کاری دانش آموزان شده است.

بسط, حافظه کاری, راهبردهای شناختی, سازمان دهی