محمدرضا حسینی - پژوهشکده امنیت ملی

کشورهای غرب آسیا بدلیل مواجهه با معضلات امنیتی متنوع، نیازمند سازوکار برون رفت از این وضعیت هستند که ازجمله آن می توان به تاسیس یک رژیم امنیت دسته جمعی اشاره کرد. در این پژوهش تلاش بر این است تا با شناسایی فرصت ها و چالش های فراروی کشورهای منطقه، به این سوالها پاسخ دهیم که رژیم امنیت دسته جمعی چیست و بسترهای ایجاد یک رژیم امنیت دسته جمعی در این منطقه وجود دارد؟ متغیرهای محیطی و عوامل همگرا یا واگرا برای ایجاد چنین رژیمی کدامند؟ برای پاسخ به این سوالات، با استفاده از پارادایم تفسیری و بهره گیری از روشهای محیط شناسی و تحلیل مضمون، تلاش شد تا ضمن تحلیل داده ها، مولفه های دخیل در مساله پژوهش تعیین شود. از این رو، هدف اصلی این پژوهش شناخت عوامل موثر، ظرفیت ها و توانایی های کشورهای منطقه در تاسیس یک رژیم امنیت دسته جمعی است. بر این مبنا، تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع توسعه ای- کاربردی است. بررسی اسناد و مدارک و تجزیه و تحلیل محیط ما را به این نتیجه رهنمون می سازد که دستیابی به سازوکار واحد جهت تامین نیازهای امنیتی کشورهای غرب آسیا یکی از اولویت های مهم منطقه ای است و در ایجاد رژیم امنیت دسته جمعی، عوامل واگرا همچون عدم ثبات در سیاست خارجی و رقابت میان کشورهای منطقه، و عوامل همگرا نقش ایفاء می کنند.

رژیم ها, منطقه گرایی, امنیت دسته جمعی, عوامل هم گرایی و واگرایی, منطقه غرب آسیا