بهزاد گنجی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
مهدی دهقان بنادکی - استاد، گروه علوم دامی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
فرهنگ فاتحی - استادیار، گروه علوم دامی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

هدف از این پژوهش، مقایسه اثر بافر ترکیبی و بیکربنات سدیم بر عملکرد رشد و فراسنجه­های شکمبه­ای گوساله های نر پرواری هلشتاین با میانگین وزن ۱/۴۳±۸/۳۳۰ کیلو­گرم و سن ۲۴۰ روز، تغذیه شده با جیره­ای پر­کنسانتره بود. آزمایش به مدت۹۰ روز به همراه ۱۰ روز عادت دهی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه جیره آزمایشی با نسبت علوفه به کنسانتره ۲۰ به ۸۰ درصد و ۱۰ تکرار انجام گرفت. جیره­های آزمایشی شامل جیره شاهد (بدون بافر)، جیره پایه با یک درصد بیکربنات سدیم و جیره پایه با یک درصد بافر ترکیبی بودند. خوراک مصرفی روزانه، افزایش وزن ماهانه و گوارش­پذیری اندازه­گیری شد. خوراک مصرفی، تغییرات وزن و گوارش­پذیری تحت تاثیر جیره­های آزمایشی قرار نگرفت. بهترین ضریب تبدیل غذایی برای گوساله­های تغذیه شده با جیره حاوی مکمل بافر ترکیبی بود (۰۵/۰>P). افزایش وزن روزانه در گوساله­های تغذیه شده با بافر ترکیبی نسبت به گروه شاهد بیشتر بود (۰۵/۰>P). نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه در جیره­ شاهد نسبت به بافر ترکیبی بیشتر بود (۰۵/۰>P). pH مایع شکمبه گوساله­ها دو ساعت پس از مصرف خوراک در جیره شاهد کمترین بود (۰۵/۰>P). نتایج پژوهش حاضر نشان داد بافر ترکیبی مورد سنجش در مقایسه با بیکربنات سدیم در کنترل شرایط اسیدی شکمبه گوساله های تغذیه شده با جیره های پر کنسانتره عملکرد بهتری به خصوص از نظر بهبود ضریب تبدیل غذایی داشت و به نظر می رسد افزودن آن به چنین جیره هایی مفید باشد.

افزایش وزن روزانه, ضریب تبدیل غذایی, مایع شکمبه, نیتروژن آمونیاکی, pH