حمید امانلو - استاد، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
طاهره امیرآبادی - استادیار، علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
نجمه اسلامیان فارسونی - استادیار پژوهشی بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی آثار افزودن اسید لینولئیک کنژوگه شده (Conjugated linoleic acid; CLA) در جیره­ها با سطوح متفاوت NDF علوفه­ای (Forage NDF;fNDF) بر عملکرد و متابولیت­های سرم گاوهای تازه­زای هلشتاین بود. چهل راس گاو هلشتاین چند بار زایش براساس امتیاز وضعیت بدنی در زمان زایش و تولید شیر معادل بلوغ ۳۰۵ روز بلوک بندی شدند و به طور تصادفی به یکی از ۴ تیمار آزمایشی اختصاص یافتند. تیمارها در یک آرایش فاکتوریل ۲×۲ با ۲ سطح fNDF (۱۸ در برابر ۲۳ درصد) و ۲ سطح مکمل CLA (بدون CLA در برابر ۲۰۰ گرم مکمل CLA) مرتب شدند؛ انواع جیره ها شامل جیره با fNDF پایین بدون افزودن CLA ((۱۸fNDF - CLA؛ جیره با fNDF پایین با افزودن CLA ((۱۸fNDF + CLA؛ جیره با fNDF بالا بدون افزودن CLA ((۲۳fNDF - CLA وجیره با fNDF بالا با افزودن CLA  (۲۳fNDF+CLA) بودند. اثر متقابلی بین CLA و سطوح fNDF بر عملکرد و متابولیت­های سرم طی ۲۱ روز اول پس از زایش وجود نداشت (۰۵/۰P>). ماده خشک مصرفی تا ۵/۱ کیلوگرم با جیره ۱۸fNDF در مقایسه با ۲۳FNDF افزایش یافت (۰۱/۰P<)، درحالی که افزودن CLA ماده خشک مصرفی را تا ۱۵/۱ کیلوگرم در روز در مقایسه با جیره های بدون CLA کاهش داد (۰۱/۰P<). گاوهای تغذیه شده با جیره­ ۲۳fNDF وزن بدن بیش تری در مقایسه با گاوهای تغذیه شده با ۱۸fNDF از دست دادند (۰۱/۰P=). تولید شیر گاوهای ۱۸fNDF در مقایسه با گاوهای ۲۳fNDF بالاتر بود (۰۱/۰P<). گاوهای تغذیه شده با جیره های حاوی CLA شیر بیش تر، درصد چربی شیر پایین­تر و درصد لاکتوز بالاتری  تولید کردند (۰۵/۰>P). گلوکز سرم گاوهای تغذیه شده با جیره حاوی CLA بالاتر بود (۰۱/۰P<). گاوهای تغذیه شده با ۱۸fNDF غلظت های سرمی NEFA و BHBA پایین­تری در مقایسه با ۲۳fNDF داشتند (۰۵/۰P<)، اما مکمل CLA غلظت NEFA و BHBA سرم را تحت تاثیر قرار نداد (۰۵/۰P>). درمجموع، کاهش NDFعلوفه­ای در جیره گاوهای تازه­زا منجر به بهبود خوراک مصرفی و عملکرد تولیدی شد. افزودن CLA در جیره گاوهای تازه­زا منجر به صرفه­جویی در گلوکز از طریق کاهش ساخت چربی، افزایش درصدلاکتوز و تولید شیر شد.

توازن انرژی, درصد چربی شیر, گاوهای شیری تازه زا, ماده خشک مصرفی