عباس سلیمانی فرد - گروه زراعت، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران. رایانامه: soleymani۸۷۷@pnu.ac.ir
مانی مجدم - نویسنده مسئول، گروه زراعت، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران. رایانامه: mojaddam@iauahvaz.ac.ir
شهرام لک - گروه زراعت، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران. رایانامه: lack@iauahvaz.ac.ir
مجتبی علوی فاضل - گروه زراعت، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران. رایانامه: Alavifazel@iauahvaz.ac.ir

کاربرد ازتوباکتر به عنوان جایگزین یا همراه مناسب کود شیمیایی نیتروژن با کارایی بالاتر نهاده ها در گیاه گلرنگ به عنوان یک گیاه سازگار به اقلیم های گوناگون از جمله راه کارهای کشاورزی پایدار است. بر این اساس به منظور بررسی تاثیر ازتوباکتر و کود شیمیایی نیتروژن بر میزان جذب نیتروژن، نیتروژن دانه وکاه و کلش، شاخص های کارایی نیتروژن و عملکرد دانه شش ژنوتیپ گلرنگ تحت شرایط دیم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی ۹۵-۱۳۹۴ و ۹۶-۱۳۹۵ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سرابله در استان ایلام اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل ترکیبی از تلقیح بذر با ازتوباکتر همراه با مصرف کود شیمیایی اوره در چهار سطح (بدون مصرف هیچ منبع کودی (شاهد)، تلقیح بذر با ازتوباکتر، تلقیح بذر با ازتوباکتر+ ۵۰ درصد نیتروژن از منبع اوره  و ۱۰۰ درصد نیتروژن از منبع کود شیمیایی اوره) و شش ژنوتیپ گلرنگ بود. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای دو سال نشان داد که اثرات اصلی منبع کود نیتروژن و ژنوتیپ و هم چنین اثر برهم کنش سال× منبع نیتروژن بر کلیه صفات اندازه گیری شده و شاخص های کارایی نیتروژن معنی دار بودند. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که تیمار تلقیح با ازتوباکتر+ ۵۰ درصد کود شیمیایی نیتروژن نسبت به تیمار ۱۰۰ درصد مصرف کود شیمیایی نیتروژن کارایی مصرف نیتروژن بالاتری داشت و نیز تفاوت معنی داری در عملکرد دانه بین این دو تیمار وجود نداشت، ژنوتیپ سینا با داشتن بیش ترین عملکرد دانه و بالاترین کارایی مصرف نیتروژن در مقایسه با سایر ژنوتیپ ها برای کشت در شرایط دیم منطقه مطلوب تر است. 

ازتوباکتر, جذب نیتروژن, عملکرد دانه, کارایی مصرف نیتروژن, نیتروژن کاه و کلش