محمد نصری - نویسنده مسئول، گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین، تهران، ایران. رایانامه: dr.nasri@iauvaramin.ac.ir
زهرا کریمی - گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین، تهران، ایران. رایانامه: navid.sorayya@yahoo.com
میثم اویسی - گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین، تهران، ایران. رایانامه: meysam.oveisi@yahoo.com
پورنگ کسرایی - گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین، تهران، ایران. رایانامه: drkasraie@yahoo.com
حمیدرضا لاریجانی - گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین، تهران، ایران. رایانامه: larijani۲۰۰۴@gmail.com

جهت بررسی اثر محلول پاشی سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید بر ویژگی های بیوشیمیایی آویشن، آزمایشی مزرعه ای به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی ۹۹-۱۳۹۸ در منطقه ورامین اجرا شد. عامل اصلی، سطوح آبیاری [۶۰ (نرمال) و ۱۱۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر (تنش خشکی)] و فاکتورهای فرعی نیز محلول پاشی سطوح مختلف سالیسیلیک اسید [سه سطح شاهد (صفر)، ۲۵ و ۵۰ میلی گرم بر لیتر) و جاسمونیک اسید [سه سطح شاهد (صفر)، ۱ و ۲ میلی گرم بر لیتر] بود. برهم کنش سه گانه تنش خشکی× محلول پاشی سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید در تمام صفات موردمطالعه در این پژوهش در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بیش ترین ارتفاع بوته (۲/۳۸ سانتی متر)، وزن های تر و خشک شاخساره (۳/۷۱۱۲ و ۷/۱۷۷۸ کیلوگرم در هکتار)، درصد متابولیت های ثانویه (اسانس ۲۸/۰ و تیمول ۹/۶۰ درصد) و غلظت سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید برگ و کم ترین فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی آویشن باغی در تیمار آبیاری معمول همراه با محلول پاشی ۵۰ و ۲ میلی گرم در لیتر سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید مشاهده شد. محلول پاشی هم زمان سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید در شرایط تنش خشکی، به ترتیب با کاهش ۷۰، ۸۵ و ۷۲ درصدی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی سوپراکسیداز دیسموتاز، کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز نسبت به شاهد باعث شد که آسیمیلاسیون تولیدی صرف تولید ماده خشک شود. بنابراین استفاده خارجی ۵۰ و ۲ میلی گرم در لیتر سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید در شرایط تنش خشکی، در بهبود صفات مرتبط با عملکرد و افزایش تولید گیاه آویشن می تواند مدنظر باشد.

اسانس, تیمول, سوپراکسیداز دیسموتاز (SOD), کاتالاز (CAT), گلوتاتیون پراکسیداز (GPX)