حسین ربیعی - دانشجوی دکتری اقتصاد توسعه، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی
سید محمد علی کفایی - استادیار دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

در این مقاله فقر چندبعدی سال های ۱۳۸۳ الی ۱۳۹۸ ایران مطالعه شده است. ابتدا از ۱۳ نماگر ترتیبی در چهار بعد «رفاه اقتصادی»، «مسکن»، «سلامت» و «آموزش» استفاده و برای تعیین وزن نماگرها روش تحلیل تناظر چندگانه (MCA) به کار گرفته شد. سپس بر پایه این وزن ها یک نماگر مرکب فقر محاسبه گردید و با ۵ نوع خط فقر شامل ملاک اجتماع، ملاک اشتراک، ۶۰ درصد میانه، ۳ دهک اول و خط فقر مطلق شاخص های فقر به تفکیک مناطق شهری و روستایی به صورت مقطعی و سری زمانی به دست آمد. نتایج نشان داد که فقر چندبعدی مناطق روستایی بیشتر از مناطق شهری است. همچنین قدرت جبران فقر در مناطق شهری بالاتر از مناطق روستایی است، به این معنی که در مناطق شهری خانوارها بهتر می توانند محرومیت در یک بعد را در بعد دیگر جبران کنند. روند فقر در ۱۶ سال مورد بررسی به صورت نزولی محدب است که در سال های انتهایی تقریبا افقی شده است. بررسی فقر استان ها نیز نشان داد که استان های سیستان و بلوچستان و مازندران به ترتیب بیشترین و کمترین نسبت سرشمار فقر را داشتند.

فقر چندبعدی, تحلیل تناظر چندگانه, نماگر مرکب فقر, فقر جبران شده, وزن نماگر طبقه بندی JEL: I۳۲, I۳, D۶۳, O۱