مهدی ماجدی اصل - استادیار، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
مهدی فولادی پناه - گروه عمران، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران

توزیع عمقی سرعت در پرش هیدرولیکی به دلیل پیچیدگی­های اندازه­گیری و محاسباتی به عنوان یکی از موضوع­های مهم و در حال بررسی میان پژوهشگران مطرح می­­باشد. در این تحقیق، عملکرد مدل­های هوشمند GEP و SVM در تعیین توزیع عمقی سرعت در پرش هیدرولیکی مستغرق در پایین دست دریچه کشویی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از ۳۱۲ داده آزمایشگاهی استفاده شده است. با استفاده از تحلیل ابعادی پارامترهای بی­بعد ورودی به مدل­های هوشمند شامل عدد فرود بالادست (Fr۱)، عدد فرود پایاب (Fr۳)، نسبت عمق بالادست دریچه به عمق پایاب ( )، نسبت بازشدگی دریچه به عرض کانال ( ) و نسبت عمق اندازه­گیری به عرض کانال ( ) معین شدند. با استفاده از آزمون گاما، استفاده از هر پنج پارامتر بی­بعد به عنوان بهترین ترکیب برای پیش­بینی توزیع عمقی سرعت تعیین شد. داده­های آزمایشگاهی اندازه­گیری شده نرمال­سازی شدند. از بین دو کلاس طبقه­بندی Nu-SVM و C-SVM، الگوریتم اول به ازای مقدار پارامترهای تنظیمی γ و Nu به ترتیب برابر با ۲/۱ و ۴۸۶/۰ با تابع کرنل از نوع RBF به عنوان الگوریتم برتر برای SVM انتخاب شد. عملکرد مدل­های هوشمند Nu-SVM  و GEP با استفاده از شاخص های آماری مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقدار شاخص­های (RMSE, R۲, ) در فرآیند آزمون برای الگوریتم­های Nu-SVM و GEP به ترتیب (۴۴۸۹/۰، ۹۷۷۰/۰، ۰۹۵۸۸/۰) و (۳۵۸۸/۰، ۹۷۱۸/۰، ۱۱۶۱/۰) هستند که نشان از برتری الگوریتم Nu-SVM دارد. همچنین طبق آزمون گاما، ترتیب تاثیرگذاری پارامترهای بی­بعد موثر بر روی پروفیل عمقی سرعت به صورت ، Fr۱، ، Fr۳ و  به دست آمد.

آزمون گاما, الگوریتم برنامه ریزی بیان ژن, الگوریتم ماشین بردار پشتیبان, پرش هیدرولیکی, سرعت جریان