منصور بیرامی - استاد گروه روان شناسی دانشگاه تبریز
تورج هاشمی - استاد گروه روان شناسی دانشگاه تبریز
میرمحمود میرنسب - دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه تبریز
لیلا کلیایی - دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی دانشگاه تبریز

مقدمه: ازآنجاکه نقص در کفایت اجتماعی در دانش آموزان قربانی قلدری یکی از عوامل تشدید و تداوم قربانی شدن این افراد است و از طرفی مطالعات انجام شده، حاکی از تاثیر یادگیری حل مسئله بر ارتقا کفایت اجتماعی است، در این راستا هدف ازپژوهش حاضرتعیین اثربخشی آموزش برنامه حل مسئله اجتماعی طراحی شده بر مولفه های کفایت اجتماعی در دانش آموزان قربانی قلدری بود. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری موردمطالعه شامل کلیه دانش آموزان دبیرستان های دخترانه دوره اول شهر تبریز در سال تحصیلی ۹۶ ۹۵ بود ونمونه آماری شامل ۳۰ دانش آموز قربانی قلدری بود که به روش خوشه ای در چند مرحله انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه ۱۵ نفری آزمایش و گواه گمارده شدند.گروه آزمایش طی ۸ جلسه تحت آموزش برنامه حل مسئله اجتماعی قرار گرفت. برای جمع آوری داده ها از مقیاس قربانی قلدری کالیفرنیا و مقیاس کفایت اجتماعی فلنراستفاده شد.داده ها به وسیله SPSS-۱۶ با روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته­ ها: یافته­های حاصل از این پژوهش نشان داد، آموزش برنامه حل مسئله اجتماعی طراحی شده بر کلیه مولفه های کفایت اجتماعی دانش آموزان قربانی قلدری، تاثیر معنی داری داشته است (۰۰۱/۰Pنتیجه ­گیری: ازآنجاکه نتایج، بیان گر اثربخشی برنامه طراحی شده در ارتقای کفایت اجتماعی دانش آموزان قربانی قلدری بود. پیشنهاد می شود برنامه آموزش حل مسئله اجتماعی به عنوان بخشی از دوره های آموزش ضمن خدمت متولیان درگیر بادانش آموزان، جهت ارتقای مهارت های مقابله ای دانش آموزان قربانی قلدری قرار گیرد.

حل مسئله اجتماعی, کفایت اجتماعی, قربانی قلدری