محمدجواد فدائی - عضو هیات علمی بخش مهندسی عمران-دانشگاه شهید باهنر کرمان
مهدی نیکوئی - دانشجوی کارشناسی ارشد –دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان

بنای شاه نعمت ا.. ولی ماهان یکی از آثار با شکوه و زیبای تاریخی فرهنگی ایران می باشد. این بنا از گنبد و دو مناره زیبا به ارتفاع 41/6 متر تشکیل شده است. این بنا در شهر ماهان در 30 کیلومتری جنوبشرقی کرمان واقع شده است. استان کرمان یکی از استانهای لرزه خیز ایران و با خطرنسبی زلزله زیاد و خیلی زیاد میباشد و زلزله هایی نظیر زلزله سال 1360 گلباف و زمین لرزه 5 دی ماه سال 1382 بم را تجربه نموده است .از این جهت، با توجه به وجود گسل های متعددی در این منطقه و همچنین اهمیت این بنا از لحاظ تاریخی، فرهنگی و گردشگری، مقاوم سازی این بنا یکی از مسائل مهم وقابل توجه می باشد. نظر به اینکه مصالح مصرفی در این بنا از نوع مصالح بنایی با قدرت چسبندگی پایین می باشد و همچنین با توجه به سوابق آسیب پذیری این بنا در برابر زمین لرزه های قبلی از جمله زلزله گلباف به نظر می رسد که این بنا در مقابل زلزله های نسبتاً شدید ضعیف باشد. هدف از این تحقیق، بررسی آسیب پذیری این بنا در برابر زلزله می باشد. به این منظور در مرحله اول سازه مناره با توجه به مشخصات فیزیکی مصالح مصرفی مدل سازی شده و توسط نرم افزارهای 2000 ANSYS , SAP در برابر بارهای ناشی از زمین لرزه، آنالیز دینامیکی گردیده است. نظر به اینکه ضخامت مناره نسبت به ارتفاع آن کم است، در حالت اول برای تحلیل از المانهای Shellاستفاده شده است. چگونگی شکل المانها و نحوه شبکه بندی آنها تأثیر زیادی در دقت جوابها دارد به همین علت جهت آنالیز، المانهای Shell برای دو گزینه مختلف به کار رفته است. درحالت دوم با استفاده از المان هایsolid برای آجر وملات هرکدام به صورت مجزا با خواص فیزیکی مربوط به خود آنالیز دینامیکی صورت گرفته است. در خاتمه پیشنهادهایی برای استفاده از نتایج مدلسازی و تحلیل، در مقاوم سازی این بنا در برابر نیروهای ناشی از زلزله ارائه گردیده است.

مناره، بهسازی لرزه ای، بناهای تاریخی فرهنگی، تنش، آسیب پذیری لرزه ای