زیبایی شناسی کارکرد نور در تذهیب های قرآنی (با تاکید بر مبانی حکمت نوریه سهروردی)
عنوان مقاله: زیبایی شناسی کارکرد نور در تذهیب های قرآنی (با تاکید بر مبانی حکمت نوریه سهروردی)
شناسه ملی مقاله: JR_NIAMG-1-1_003
منتشر شده در در سال 1393
شناسه ملی مقاله: JR_NIAMG-1-1_003
منتشر شده در در سال 1393
مشخصات نویسندگان مقاله:
آرزو پایدارفرد - دانشجوی دکترای هنر اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز و عضو هیات علمی دانشکده هنر دانشگاه بیرجند
فاطمه شفیعی - کارشناس ارشد فلسفه اسلامی، دانشگاه تربیت مدرس
خلاصه مقاله:
آرزو پایدارفرد - دانشجوی دکترای هنر اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز و عضو هیات علمی دانشکده هنر دانشگاه بیرجند
فاطمه شفیعی - کارشناس ارشد فلسفه اسلامی، دانشگاه تربیت مدرس
قرآن، معتبرترین منبع اندیشه اسلامی با تزیینات خاص خود دربردارنده عناصر کلیدی هنر اسلامی چون نور، فرم و رنگ است؛ سهروردی بنیانگذار حکمت نوریه با تاویل آیاتی از قرآن که در آنها به نور اشاره شده، نور را نماد اصیلی چون نماد عالم خیال میداند که اصل نقوش، رنگها و صور تجریدی هنر اسلامی در آنجاست؛ هنر اسلامی، خصوصا تذهیب، هویدای حضور باطنی نماد نور است؛ لذا تبیین نور از دیدگاه «شهاب الدین سهروردی» خصوصا به عنوان موسس وجودشناسی عالم نورانی خیال در انطباق با آموزههای قرآن و هنر اسلامی میتواند سرآغاز جدیدی باشد به مسائل حکمی و لوازمی که در ذهن و زبان و ناخودآگاه هنرمندان مسلمان موثر است. از طرفی تذهیب قرآنی به سبب تجریدی بودن با تاکید بر چنین مفاهیمی نیاز به رمز گشایی دارد. مسئله اصلی نوشتار حاضر این است که پس از بازخوانی رمز نور نزد سهروردی تاثیر این نوع نگاه به عالم، در هنر اسلامی و به ویژه در تذهیبهای قرآنی دوره صفویه نشان داده شود تا آنچه از نور در نقوش و رنگهای بکار رفته در آن از جمله رنگ طلایی حضور بارز دارد، با رویکرد زیباییشناسی و نمادشناسی به روش تطبیقی تحلیل شود تا نتیجه حاصل گردد که چگونه نور در فضای تزیینی حواشی قرآن و شکل نقوش آن چون شمسه و رنگهای تذهیب خصوصا رنگ طلایی جلوهگر ساحت نورانی و زیبایی اعلی شده است. منابع به صورت کتابخانهای گردآوری شده و تصاویر از طریق عکسبرداری نمونههایی از قرآنهای دوره صفویه موزه ملی قرآن کریم تهران و موزه هنرهای تزیینی اصفهان حاصل آمده است.
کلمات کلیدی: واژگان کلیدی: نور, تذهیب قرآنی, سهروردی, نماد
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1572053/