محسن ناظمی - دانشجوی دکترای روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیرجند، خراسان جنوبی، ایران
بنفشه جاویدی باغبان - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تربت جام، خراسان رضوی، ایران
نوید حسینی آرین - دانشجوی دکترای روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تربت جام، خراسان رضوی، ایران
مریم شیری - کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران
علی معدنی - کارشناسی ارشد علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران
فاطمه معینی - دانشجوی دکترای روانشناسی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی ارتش، تهران، ایران

زمینه و هدف: بیماری کرونا در یک زمان کوتاه تبدیل به یک پاندمی جهانی شد که علاوه بر تبعات جسمی، تبعات روانشناختی متعددی برای افراد در سراسر جهان داشته است. یکی از این تبعات روانشناختی ابتلاء افراد به اختلال سوگ در اثر طی نشدن روند طبیعی و نرمال سوگ متوفیان ناشی از کووید ۱۹ می باشد. به همین منظور پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی معنویت درمانی بر علائم اختلال سوگ پایدار در خانواده متوفیان ناشی از کووید ۱۹ انجام شد. روش: به منظور انجام این پژوهش از بین خانواده های متوفیان که دچار اختلال سوگ بوده و به کلینیک ها و مراکز مشاوره سطح شهر مشهد مراجعه کرده و داوطلب شرکت در این پژوهش بوده اند، ۲۴ نفر انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند و به پرسشنامه سوگ پیچیده در پیش آزمون و پس آزمون پاسخ دادند. گروه آزمایش به مدت هشت جلسه معنویت درمانی گروهی (GST) را دریافت کرده و گروه کنترل در لیست انتظار باقی ماندند. یافته ها: برای تحلیل رابطه بین متغیرها از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد بین گروه آزمایش و گروه کنترل در شدت اختلال سوگ تفاوت معناداری وجود دارد .(P<۰/۰۱) نتیجه گیری: معنویت درمانی گروهی به طور معناداری بر کاهش علائاختلال سوگ پایدار در خانواده های متوفیان ناشی از کووید ۱۹ در گروه آزمایش موثر بوده است، بنابراین می توان گفت که این درمان روش مناسبی برای کاهش افسردگی ناشی از سوگ می باشد و موجب بهبود سلامت روانی این گروه از افراد می گردد.

معنویت درمانی گروهی، اختلال سوگ پایدار، کووید .۱۹