بهروز گودرزی - دانشجوی دکتری گروه ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران
نواب کاظمی - استادیار دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، گروه ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان، اهواز، ایران
محمد امین آسودار - استاد دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، گروه ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان، اهواز، ایران

فشردگی خاک موجب عدم نفوذ آب و هوا در خاک و توسعه نا مناسب ریشه می گردد. سریع ترین روش مقابله با آن زیرشکنی است. ارتعاش به کار گرفته شده در زیرشکن های موجود به دلیل استفاده از محور تواندهی به عنوان منبع توان ایجاد ارتعاش، از نوع رفت و برگشتی است. این روش هم توان بالایی نیاز دارد و هم موجب استهلاک در زیرشکن و تراکتور می گردد. در این پژوهش به منظور دستیابی به اهدافی مانند کاهش توان کل (کششی+ ارتعاشی) و افزایش کارآیی انرژی، یک زیرشکن مجهز به سامانه ارتعاش دورانی ساخته شد و برای تامین توان ارتعاش دورانی، کنترل بسامد ارتعاش و جهت دوران، از توان الکتریکی استفاده شده است. طرح آماری فاکتوریل در قالب کاملا تصادفی با سرعت پیشروی و بسامد، به عنوان متغیرهای مستقل و عمق خاک ورزی، سطح مقطع خاک ورزی، میانگین وزنی قطر کلوخه، نیروی کششی و انرژی کل متغیرهای وابسته در نظر گرفته شدند. اثر ارتعاش دورانی با اطمینان ۹۵% بر عمق خاک ورزی و با اطمینان ۹۹% بر سطح خاک ورزی و میانگین وزنی قطر کلوخه معنی دار شد. بسامد (۳۶-) هرتز بهترین خردکنندگی کلوخه را داشت. تاثیر ارتعاش دورانی بر نیروی کششی، با اطمینان ۹۹ درصد معنی دار شد و بسامد (۳۶+) هرتز کمترین نیروی کششی را داشت. همچنین انرژی مصرف شده برای خاک ورزی با اطمینان ۹۹ درصد کاهش یافت و بسامد (۳۶+) هرتز دارای کمترین انرژی مصرفی شد. با در نظر گرفتن میزان خردکنندگی در ازای مصرف انرژی، نشانگری به عنوان کارآیی زیرشکنی تعریف شد و نتیجه نشانگر کارآیی انرژی، به ترتیب اولویت کارآیی زیرشکنی عبارت از تیمارهای با بسامد (۳۶+)، (۳۶-)، (۱۸-)، (۱۸+) و (۰) هرتز است.

توان الکتریکی, خاک ورزی, زیرشکن ارتعاشی, فشردگی خاک