جعفر حبیبی اصل - استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران.
آذرخش عزیزی - مربی پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران.
لیلا بهبهانی - محقق بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران.

پژوهش حاضر به منظور بررسی امکان نشا کاری مکانیزه کلزا و مقایسه آن با روش بذرکاری در استان خوزستان اجرا شد. در تیمار نشاکاری، با استفاده از ماشین نشاکار تعداد ۹ نشای ۳۸ روزه در هر متر مربع کشت شد. در روش بذرکاری نیز بذر کلزا به میزان ۶ کیلوگرم در هکتار با استفاده از خطی کار جوی-پشته ای به صورت دو ردیف بر هر پشته و فاصله پشته های ۶۰ سانتی متری کشت شد. نتایج تحقیق نشان داد که از نظر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد ساقه های فرعی، ارتفاع بوته ها و میزان روغن استحصالی بین روش بذرکاری و نشاکاری اختلاف معنی داری وجود ندارد. میانگین دو سال عملکرد دانه کلزا در روش های نشاکاری و بذرکاری به ترتیب ۲/۲۲۲۵ و ۸/۲۳۹۱ کیلوگرم در هکتار بود. تراکم کمتر بوته ها در روش نشاکاری نسبت به روش بذرکاری باعث رشد رویشی بیشتر گیاه کلزا شد به طوری که تعداد خورجین در هر ساقه در روش نشاکاری ۶۴ درصد بیش از تعداد آن در روش بذرکاری بود. همچنین قطر ساقه های اصلی و فرعی در روش نشاکاری به ترتیب با ۳۳/۱۹ و ۲۳/۷ میلی متر، ۳۰ و ۲/۱۶ درصد بیش از قطر ساقه های اصلی و فرعی در روش بذرکاری بود. کارایی مصرف آب در تیمارهای نشاکاری و بذرکاری به ترتیب ۴۴/۰ و ۳۸/۰ کیلوگرم بر مترمکعب بود. نسبت سود به هزینه یک هکتار نشاکاری و بذرکاری کلزا نیز به ترتیب ۹۸/۰ و ۰۲/۳ محاسبه شد.

ارزیابی اقتصادی, خطی کار, عملکرد, کارایی مصرف آب, هزینه