اردشیر اسدی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان
اورنگ تاکی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

با کمبود منابع آب، زراعت چغندرقند با استفاده از نشای ریشه لخت مورد توجه قرار گرفته است؛ ارائه سامانه­ ای مکانیزه برای تولید این نوع نشا در خزانه، به توسعه این روش کمک می کند. برای انتخاب روش مناسب کاشت در مرحله اول، در یک آزمایش اسپلیت پلات بر پایه طرح آماری بلوک های کامل تصادفی دو روش کاشت ارزیابی شد: روش پخشی و روش خطی کاشت بذر (فاکتور اصلی) و استفاده کردن یا استفاده نکردن از پوشش شن (فاکتور فرعی) از نظر تاثیر بر شاخص های سبز محصول و تعداد نشاهای قابل استحصال (نشا های قابل کاشت در زمین اصلی). پس از دوره رشد، برای انتخاب ماشین مناسب برداشت، در کرت های یکی از فاکتور های فرعی چهار تیمار برداشت شامل: استفاده از غده کن تیغه ای، غده کن غربال دار، ترکیب ماشین های تیغه ای و غربال دار و روش دستی از نظر تاثیر بر آسیب­ های مکانیکی و نیروی کارگری صرف شده برای جمع آوری نشا ها در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی مقایسه شدند. نتایج بررسی­ ها نشان می­دهد روش پخشی بذر به همراه استفاده از پوشش شن، با برقراری توزیع افقی یکنواخت تر بوته ها، نسبت به روش خطی و بهبود درصد سبز نسبت به بستر بدون شن، می تواند مناسب ترین روش برای تامین تعداد نشای لازم برای سطحی معادل ۱۰ برابر زمین خزانه معرفی شود. در مقایسه تیمار های برداشت نیز مشخص شد که استفاده از ماشین غربال دار آسیب­ های مکانیکی را به شکلی چشمگیر افزایش می دهد. زیربر کردن نشاها با غده کن تیغه ای ضمن دربرداشتن کمترین میزان نشا های بریده شده و کاهش نیروی کارگری به­ میزان ۳۰ درصد نسبت به روش دستی، مناسب ترین روش در میان فناوری های موجود قابل توصیه است.

خاکپوش شن, خزانه چغندرقند, کندن نشا, نشای چغندر قند