حمیدرضا سالمی - استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
بهرام اندرزیان - استادیار بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان
سارا گوانجی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه صنعتی اصفهان

مدل شبیه­سازی AquaCrop که عملکرد محصول را بر اساس آب قابل استفاده تحت شرایط آبیاری کامل و کم­آبیاری شبیه­سازی می­کند، ابزاری ارزشمند برای بهبود مدیریت آب در سطح مزرعه است.  به منظور ارزیابی کارکرد این مدل در مزرعه­ برنج، از داده­های یک آزمایش دو ساله برنج رقم زاینده رود، در شبکه آبیاری نکوآباد استفاده شده است که خاکی با بافت سنگین دارد و آب آن نسبتا شور است.  تیمارهای آبیاری شامل دو تیمار غرقاب دائم با ارتفاع ۳۵ و ۲۲ میلی­متر و یک تیمار متناوب از ارتفاع صفر (حالت اشباع) تا ۱۵ میلی­متر بوده است.  نتایج نشان می­دهد که مدل AquaCrop قادر است عملکرد برنج را در تیمار آبیاری کامل و در کم­آبیاری­های ملایم به خوبی شبیه­سازی کند ولی با شدت یافتن کم­آبیاری، دقت مدل در برآورد کاهش عملکرد دانه و پوشش سایه­انداز کاهش می­یابد.  جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)، ضریب توافق ویلموت (d) و ضریب مقادیر باقیمانده (CRM) برای مشخصه عملکرد دانه به ترتیب ۰۳/۱، ۷۱/۰ و ۰۶/۰ به دست آمد.  مدل مورد مطالعه، عملکرد دانه(Y) ، ماده خشک اندام­های هوایی (B) و تغییرات پوشش سایه­انداز (CC) را به خوبی پیش­بینی می کند.  بهترین منحنی برازش داده شده برای تابع تولید (عملکرد – آب) برای رقم و منطقه مورد نظر یک تابع درجه ۲ بود، که در این حالت تابع تولید استخراج شده با ضریب تبیین قابل قبول ۹۱/۰ به دست آمد. 

برنج, تابع تولید محصول, کم آبیاری, AquaCrop