ارزیابی ژنوتیپ های مختلف چغندر قند (.Beta vulgaris L) از لحاظ خصوصیات بیوشیمیایی و آنتی اکسیدانت تحت شرایط نرمال و تنش کم آبی

با هدف ارزیابی ژنوتیپ­ های مختلف چغندرقند ازلحاظ خصوصیات بیوشیمیایی و آنتی اکسیدانی، ۱۸ رقم تجاری داخل و خارجی تحت شرایط نرمال و تنش کم ­آبی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب در دو سال زراعی ۹۷-۱۳۹۶ مورد ارزیابی قرار گرفتند. طرح آزمایشی مورداستفاده اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی بود که در سه تکرار اجرا شد. در این مطالعه دور آبیاری در دو سطح (نرمال برحسب ۹۰ میلی متر تبخیر و تنش خشکی بعد از مرحله ۱۰ برگی چغندرقند بر اساس ۲۰۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) در کرت های اصلی و ۱۸ رقم چغندرقند به کرت های فرعی قرار گرفتند. در این مطالعه صفات عملکرد ریشه، درصد استحصال قند، گایاکول پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز و پرولین اندازه گیری شدند، نتایج نشان داد تنش کم­آبی در مقایسه با شرایط آبیاری نرمال عملکرد ریشه را ۱۷.۳۸ درصد کاهش داد، درحالی که محتوی گایکول پراکسیداز، پلی­فنل اکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز و پرولین تحت شرایط کم­آبی به ترتیب ۱۱۸.۸۶، ۸۲.۱، ۱۰۳.۶۱ و ۱۱۳.۹۲ درصد در مقایسه با شرایط آبیاری نرمال افزایش نشان داد. میانگین ژنوتیپ­ها ازنظر عملکرد ریشه نشان داد ژنوتیپ شماره ۱۰ با متوسط ۸۵.۷۷ تن در هکتار در شرایط آبیاری نرمال و ۷۲.۱۴ تن در هکتار در شرایط تنش کم آبی بالاترین عملکرد ریشه را به خود اختصاص داد. تحت شرایط آبیاری نرمال بالاترین مقدار فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز، سوپر اکسید دیسموتاز و محتوی پرولین به ترتیب به ژنوتیپ­های ۲۱، ۱۵، ۴ و ۱۳ اختصاص داشت. درحالی که تحت شرایط تنش کم آبی بالاترین مقدار صفات مذکور به ترتیب در ارقام ۱۰، ۲۰، ۱۹ و ۳ ثبت شد. بر اساس نتایج تجزیه رگرسیون در شرایط آبیاری نرمال صفات درصد استحصال قند و پرولین با تبین ۸۰ درصد و در شرایط تنش کم آبی محتوی پرولین، گایاکول پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز با تبیین ۶۶.۳ درصد از تغییرات عملکرد ریشه به عنوان موثرترین صفات بر عملکرد ریشه شناسایی شدند.

Keywords:

پرولین , خشکی , رقم , عملکرد ریشه