فاطمه دریکوند - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
اکرم گلشنی - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

هدف مقاله حاضر پاسخ به این پرسش است که شیوه مقابله با فشارهای روانی و مشکلات در ادب تعلیمی فارسی با تکیه بر حکایت «شیر و نخجیران» در مثنوی تا چه حد با شیوه­های مقابله فولکمن و لازاروس قابل انطباق است؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. داده ها با مطالعه منابع کتابخانه ای و همچنین، داده های مبتنی شیوه تودورف در سلسله بندی داستان و پرسشنامه سبک­های مقابله­ای  (WCQ)لازاروس و فولکمن برای دریافت راهبرد مقابله استفاده شد. نتایج تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه و مطالعات کتابخانه ای نشان داد راهکار مولوی برای مقابله با فشارهای روانی مطابق با سبک مقابله­ای مساله­مدار لازاروس و فولکمن است که با حل مدبرانه مساله و مسئولیت­پذیری و جست وجوی حمایت اجتماعی، فشار روانی موجود در حکایت از بین می­رود و مساله واهمه از مرگ به شکل مدبرانه حل می­شود. همچنین، نتایج نشان داد در این داستان از شیوه مساله­مدار مثبت و از سبک مقابله­ای هیجان­مدار به شکل کم­رنگ بهره گرفته شده است.

تنش, سبک مقابله ای مساله مدار, سبک مقابله ای هیجان مدار, نظریه فولکمن و لازاروس