محسن دیبایی صابر - استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
عفت عباسی - استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
کوروش فتحی واجارگاه - استاد، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
سعید صفایی موحد - استادیار، گروه روش ها و برنامه های درسی و آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه تهران، ایران

پژوهش حاضر با هدف ­شناسایی شایستگی­های اصلی معلمان دوره متوسطه از دیدگاه خبرگان تعلیم و تربیت انجام گرفته است. پژوهش حاضر به روش کیفی با استراتژی داده بنیاد اجرا شد. جامعه آماری پژوهش همه خبرگان تعلیم و تربیت دانشگاه­های دولتی شهر تهران بودند که به روش نمونه­گیری هدفمند، و با معیار اشباع داده ها، ۱۸ نفر از آنان انتخاب شده اند. داده ها از طریق مصاحبه نیمه­ساختاریافته جمع آوری شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها روش کدگذاری اسمیت (۲۰۰۷) به کار گرفته شد. همچنین، بررسی اعتبار پژوهش با روش بازبینی اعضا انجام گرفت. برای افزایش پایایی پژوهش روش­های اجرای فرایند نظام­مند ثبت، ضبط و نوشتن داده­­ها (ضبط صدا، پیاده سازی مصاحبه و نگارش داده­های شفاهی) در همه مصاحبه­ها و تحلیل روشمند داده­­ها و استخراج منطقی مقولات و مفاهیم انتزاعی کلان­تر برمبنای روش کدگذاری به کار گرفته شد. براساس یافته­های پژوهش، شایستگی­های اصلی معلمان دوره متوسطه از دیدگاه خبرگان تعلیم و تربیت، شامل شایستگی­های «ارتباطی»، «روان­شناختی»، «خدماتی»، «پژوهشی»، «فردی» و «تربیتی» است که هریک از آن­­ها نیز از خرده­شایستگی­های متعددی تشکیل شده­اند. شناخت و معرفی این شایستگی­ها در نظام تربیت معلم کشور می تواند به سیاست­گذاران، مدیران و برنامه ریزان آموزشی در اتخاذ راهبردهای مناسب برای کاهش شکاف بین وضع موجود و مطلوب در این زمینه و ارتقای وضعیت مولفه های شایستگی یاری رساند.

خبرگان تعلیم و تربیت, شایستگی اصلی, شایستگی, معلمان دوره متوسطه