محمدحسین راضی جلالی - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
سارا لرکی - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
خسرو مهدی خانلو - گروه بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
کوروش چراغی پور - مرکز تحقیقات داروهای گیاهی رازی، دانشگاه علوم پزشکی لرستان، خرم آباد، ایران
عبدالرزاق مرزبان - مرکز تحقیقات داروهای گیاهی رازی، دانشگاه علوم پزشکی لرستان، خرم آباد، ایران
کیومرث نورمحمدی - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

از چالش های عمده درمان هیداتیدوزیس حین جراحی، از بین بردن پروتواسکولکس های کیست هیداتیک جهت ممانعت از عود مجدد بیماری است. بدین منظور دستیابی به ترکیبات اسکولکس کش موثر و با عوارض جانبی کم ضروری می باشد. این مطالعه به منظور ارزیابی اثرات اسکولکس کشی عصاره هیدروالکلی گیاه گل راعی و تغییرات فراساختاری پروتواسکولکس های تیمار شده صورت گرفته است. پس از جمع آوری کیست هیداتیک کبدی از کشتارگاه، مایع کیست حاوی پروتواسکولکس های زنده آسپیره و میزان زنده مانی آنها به کمک رنگ آمیزی ائوزین ۱/۰ % سنجیده شد. سپس فعالیت پروتواسکولکس کشی عصاره هیدروالکلی گل راعی در غلظت های مختلف mg/ml ۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰، ۳۰۰، ۴۰۰ و ۵۰۰ و مدت زمان های ۱۰، ۲۰، ۳۰ و ۶۰ دقیقه مورد بررسی قرار گرفت. همچنین پروتواسکولکس های تیمار شده با عصاره بوسیله میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) ارزیابی و میزان سمیت عصاره توسط آزمایش MTT سنجیده شد. بیشترین فعالیت پروتواسکولکس کشی عصاره آبی-الکلی گل راعی در غلظت mg/ml ۲۰۰ بعد از  ۳۰ دقیقه مواجهه دیده شد که موجب از بین رفتن همه پروتواسکولکس های تیمار شده گردید. تغییرات ساختمانی در سطح میکروسکوپ الکترونی با آسیب وسیع تگومنت، بهم ریختگی روستلوم و قلاب ها و یکپارچگی غشاء تگومنت در پروتواسکولکس های تیمار شده مشاهده شد. همچنین حداقل غلظت مهارکنندگی در مدت زمان ۲۴ ساعت ۸/۵۶۴ میلی گرم بر میلی لیتر محاسبه گردید. مطالعه حاضر نشان داد که عصاره هیدروالکلی گل راعی اثر پروتواسکولکس کشی قوی داشته و می تواند در حین جراحی به عنوان یک پروتواسکولکس کش موثر استفاده شود.

گل راعی, پروتواسکولکس کشی, کیست هیداتیک