استفاده از آب باران در اراضی شیب دار جهت کشت گل محمدی

محدودیت آب به عنوان یکی از مهمترین موانع توسعه کشاورزی، در مناطق اقلیمی خشک و نیمه ­خشک محسوب می­شود. استحصال آب باران یکی از مهمترین روش­های مدیریت بهره ­برداری از آب باران برای مقابله با کم ­آبی می­باشد. هدف این تحقیق، ترویج سامانه های سطوح آبگیر در استقرار و توسعه کشت گل­محمدی در شرایط دیم است. در این تحقیق عرصه­ای با شیب حدود ۲۰% انتخاب شد و سطوح آبگیر باران در قالب سه تیمار و پنج تکرار در اراضی شیب­دار روستای کتیران شازند اجرا شد. سامانه های سطوح آبگیر، شامل تیمار زمین تمیز شده  با استفاده از فیلتر در چاله نهال، تیمار سامانه نیمه­عایق با استفاده از فیلتر در چاله نهال و شاهد طبق عرف محل اجرا شد. هر سال خصوصیات ارتفاع، تاج پوشش و زنده­مانی نهال­های گل محمدی در آخر فصل رشد اندازه­گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که، اثر تیمارهای آبیاری بر روی صفت ارتفاع در سال های ۱۳۹۷ با سطح احتمال یک درصد (۰۱/۰P<) و در سال ۱۳۹۸ و  ۱۳۹۹ اثر تیمار روی صفت ارتفاع  در سطح احتمال  (۰۵/۰P<)  معنی دار شد. بیشترین ارتفاع نهال مربوط به تیمار سامانه نیمه­عایق با فیلتر و کمترین ارتفاع و تاج مربوط به تیمار شاهد می باشد. اثر تیمارها روی صفت طول تاج در تمام سال­های ۱۳۹۷، ۱۳۹۸، ۱۳۹۹، ۱۴۰۰و ۱۴۰۱ معنی ­دار می­باشد. در سال­های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ اثر تیمارها روی صفت ارتفاع معنی­دار نبود. به­طور کلی احداث سطح عایق برای جمع­آوری آب باران در مناطق خشک و نیمه­خشک ضروری است ولی برای کاهش هزینه احداث باید فناوری آن بهبود یابد. توصیه می­شود طرح­ها و برنامه­های ترویجی و حفاظتی با اولویت زمین­هایی که شیب بیشتری دارند، اجرا شود.

Keywords:

سطوح شیب دار , سطوح عایق , آبگیر باران , گل محمدی , دیم