محسن نصیری طوسی - Tehran University of Medical Sciences,Tehran,Iran
عظیم میرزازاده - Tehran University of Medical Sciences,Tehran,Iran
ندا نادری - Tehran University of Medical Sciences,Tehran,Iran

به دنبال بروز همه گیری کووید-۱۹، بسیاری از فعالیت های آموزشی در محیط های بالینی دستخوش چالش ها و مشکلات فراوانی گردیدند که گاه تا مرحله تعطیلی این فعالیت ها پیش رفت. یکی از مهم ترین رویدادهای آموزشی در محیط های بالینی گزارش صبحگاهی است که در بسیاری از گروه های آموزشی و به صورت حضوری برگزار می شده است و با بروز همه گیری کووید- ۱۹ برگزاری آن نیز با دشواری های زیادی مواجه شد. در این راهنما در صددهستیم تا در دوازده نکته راه کارهای پیشنهادی برای برگزاری هر چه بهتر یک گزارش صبحگاهی مجازی را ارائه کنیم. گزارش صبحگاهی یکی از رویدادهای آموزشی عمده در گروه های آموزشی بالینی است. هر چند گزارش صبحگاهی در رشته هایی مانند بیماری های داخلی، بیماری های کودکان، بیماری های عفونی و گرمسیری و بیماری های قلب و عروق شناخته شده تر است اما با تفاوت های جزیی در بسیاری از رشته های دیگر بالینی از جمله رشته های جراحی نیز برگزار می شود. به صورت معمول گزارش صبحگاهی جلسه ای است که در روزهای کاری هفته و در ساعات ابتدای فعالیت های بالینی و با شرکت دستیاران، کارورزان و کارآموزان برگزار می شود و در جریان آن، در حضور اعضای هیات علمی یک یا چند بیمار بستری شده در ۲۴ ساعت گذشته توسط تیم مراقبت کننده بیمار (مشتمل بر کارورز و دستیار در رده های مختلف) معرفی و از جنبه های مختلف تشخیصی - درمانی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد(۱). هدف اولیه برگزاری گزارش صبحگاهی نظارت بر عملکرد تیم مراقبت کننده شب گذشته در بیمارستان های آموزشی بوده است. در عین حال مرور اقدامات انجام شده و بحث و بررسی های علمی که در جریان گزارش صبحگاهی صورت می گیرد فرصت بسیار مناسب و ذی قیمتی را برای رده های مختلف فراگیرندگان فراهم می کند تا ضمن بازاندیشی در مورد اقدامات انجام شده، به صورت عملی با روند استدلال بالینی و نیز نحوه پیاده سازی دانش پزشکی در یک بیمار مشخص آشنا شوند. اولین مورد قطعی مبتلا به کووید-۱۹ روز چهارشنبه ۳۰ بهمن ماه ۱۳۹۸ گزارش شد. به دنبال شیوع همه گیری کووید-۱۹؛ بخش اعظم فعالیت های آموزشی در مراکز آموزشی-درمانی کل کشور به حالت تعطیل یا نیمه تعطیل درآمد(۲). در این میان با توجه به ماهیت عمدتا آموزشی گزارش صبحگاهی و نیز نگرانی شدید از انتقال ویروس در جریان گردهمایی ها، گزارش صبحگاهی یکی از اولین رویدادهایی بود که در گروه آموزشی بیماری های داخلی مجتمع بیمارستانی امام خمینی(ره) دانشگاه علوم پزشکی تهران تعطیل شد. به دنبال فروکش کردن نسبی موج اول این همه گیری، مسوولان آموزشی گروه درصدد برآمدند تا در اولین فرصت ممکن و به صورت مجازی گزارش صبحگاهی گروه را احیا کنند. نهایتا از ۲۳ فروردین ماه ۱۳۹۹ و با فراهم کردن تهمیدات لازم، گزارش صبحگاهی گروه بیماری های داخلی مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) به صورت مجازی برقرار شد و تا کنون نیز بدون وقفه جدی در حال برگزاری است. با توجه به درس های آموخته شده در جریان این تجربه، نویسندگان این مقاله درصدد برآمدند تا با بیان عمده ترین نکاتی که برای اجرای موفق یک گزارش صبحگاهی مجازی فراگرفته بودند، امکان انتقال این تجربه و نیز دریافت نقدهای صاحب نظران و دست‎اندرکاران را فراهم آورند.  

Morning Report, Letter To Editor, گزارش صبحگاهی, نامه به سردبیر