الهام سلطانی بناوندی - Shahid Bahonar University, Kerman
قاسم عسکری زاده - Shahid Bahonar University, Kerman

مقدمه: سرزندگی تحصیلی به عنوان یکی از سازه‎های روان‎شناسی مثبت‎نگر متاثر از عوامل خانوادگی و روان‎شناختی است. از میان عوامل خانوادگی موثر بر سرزندگی تحصیلی می‎توان به انعطاف‎پذیری خانواده و از بین عوامل روان‎شناختی می‎توان به ذهن‎آگاهی و تفکر انتقادی اشاره نمود. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی سرزندگی تحصیلی بر اساس انعطاف‎پذیری خانواده و ذهن‎آگاهی با واسطه‎گری تفکر انتقادی انجام شد. روش ها: این پژوهش همبستگی از نوع تحلیل رگرسیون بود. در این مطالعه ۴۰۰ نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمان به روش نمونه‎گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند و به مقیاس‎های انعطاف‎پذیری خانواده، ذهنآگاهی، تفکر انتقادی و سرزندگی تحصیلی پاسخ دادند. سپس داده‎ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه مطابق با مراحل بارون و کنی (Baron, & Kenny) مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج تحلیل رگرسیون مطابق با مراحل بارون و کنی نشان داد که انعطاف‎پذیری خانواده (۰۲/۰>P  ,۲۰/۰β = ) و ذهن‎آگاهی (۰۰۳/۰>P  ,۲۶/۰β = ) پیش‎بینی‎کننده ی مثبت سرزندگی تحصیلی هستند. انعطاف‎پذیری خانواده (۰۰۱/۰> P ,۴۷/۰β = ) و ذهن‎آگاهی (۰۰۱/۰>P  ,۲۷/۰β = )، تفکر انتقادی را نیز به صورت مثبت و معنادار پیش‎بینی می‎کنند. علاوه‎ بر این، یافته‎ها نمایان ساخت که تفکر انتقادی، سرزندگی تحصیلی را به صورت مثبت پیش‎بینی می‎کند (۰۰۱/۰>P  ,۳۶/۰β = ). در نهایت، نتایج حاکی از آن بود که تفکر انتقادی در رابطه ی بین انعطاف‎پذیری خانواده و ذهن‎آگاهی با سرزندگی تحصیلی نقش واسطه‎ای ایفا می‎کند. نتیجه گیری: انعطاف‎پذیری خانواده و ذهن آگاهی با افزایش تفکر انتقادی موجبات سرزندگی تحصیلی در دانشجویان و مواجهه‎ی آنان با عوامل استرس‎زای تحصیلی را فراهم می‎آورند.

family flexibility, mindfulness, critical thinking, academic buoyancy., انعطاف‎پذیری خانواده, ذهن‎آگاهی, تفکر انتقادی, سرزندگی تحصیلی