حمید دهقانی - استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

با توجه به اینکه یکی از مهم ترین معضلات فعلی در جامعه ما مصرف مواد مخدر و روانگردان هاست، اهمیت مساله مصرف و سوء مصرف مواد در جوانان به دلیل حساسیت این دوران دوچندان می شود. این مساله وقتی از حساسیت فوق العاده ای برخوردار می گردد که به عامل جوانی، عامل دانشجو بودن نیز افزوده شود؛ چرا که دانشجویان از ارکان اصلی نیروی انسانی جوامع محسوب می شوند و نقش به سزایی در تحول، پیشرفت و تعالی هر کشور دارند؛ پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان شیوع مواد مخدر در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان و تبیین جامعه شناختی عوامل موثر بر سوء مصرف دانشجویان انجام شده است.چارچوب نظری پژوهش مبتنی بر نظریه های کنترل اجتماعی هیرشی، پیوند افتراقی ساترلند و ساخت اجتماعی و آنومی مرتن بنا شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه اصفهان در سال ۱۳۹۸ بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با ۴۸۰ نفر است که بصورت تصادفی انتخاب شده اند. روش پژوهش پیمایش از نوع توصیفی تحلیلی و ابزار پژوهش پرسشنامه تغییر یافته شیوع شناسی مصرف مواد جهت جمع آوری داده ها می باشد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار  SPSS۲۵ انجام شد. ضریب آلفای کرونباخ کل، (۰.۷۹۰) به دست آمده است. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که تجربه مصرف در نوجوانی، پیوند اجتماعی، کنترل اجتماعی و دوستان هنجارشکن به ترتیب بیشترین تاثیر را بر سوء مصرف مواد در بین جوانان دارند. بعد از آن عوامل دیگری مانند جنسیت، دسترسی به مواد و نظارت خانواده بر میزان سوء مصرف مواد در بین دانشجویان تاثیرگذار است.  

سوء مصرف مواد, شیوع شناسی, دانشجویان, تبیین جامعه شناختی