کبری اسدی - کارشناس ارشد رشته سنجش و اندازه گیری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
حیدر علی هومن - دانشیار دانشگاه ازاد واحد تهران مرکز
ریتا لیاقت - استادیار دانشگاه ازاد واحد تهران مرکز

پژوهش حاضر به مقایسه تفاوت های بین برآورد پارامتر توانایی آزمودنی و برآورد پارامتر توانایی سوال در مقیاس هوش پیشرونده ریون در دو مدل راش و سه پارامتری بر اساس تئوری سوال پاسخ می پردازد. از میان همه دانش آموزان دختر پایه اول تا سوم دبیرستانهای منطقه ۴ آموزش و پرورش شهر تهران که در سال تحصیلی ۱۳۸۷-۱۳۸۶مشغول به تحصیل بوده اند تعداد ۴۹۸ دانش آموز به شیوه نمونه برداری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و آزمون مذکور بر روی آنها اجرا شد. نتایج نشان می دهد ضریب اعتبار آزمون با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برابر ۸۳۹/۰ است. روایی آزمون با استفاده از روش تحلیل مولفه های اصلی، تعداد ۵ عامل هوش کلی، درک و استعداد ریاضی، حافظه، تجسم فضایی، و سرعت به دست آمده است. از اجرای مدل تک پارامتری و سه پارامتری بر روی آزمون و مقایسه این دو مدل این نتایج حاصل می شود۱) بین برآوردهای توانایی براساس دو مدل تک پارامتری و سه پارامتری تفاوت معنادار وجود دارد اما بین نمره های توانایی ها در هر دو مدل همبستگی وجود دارد.۲) از روی نمره-های خام افراد می توان توانایی آنان را در مدل سه پارامتری پیش بینی کرد.۳) از مقایسه نمره میانگین دو مدل این نتیجه حاصل می شود که مدل تک پارامتری نسبت به مدل سه پارامتری مقاوم تر است.

پارامتر, توانایی, اعتبار, روایی, مدل راش, مدل سه پارامتری