علی اکبر صلح جو - عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
سید ابراهیم دهقانیان - کارشناس ارشد بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
علیرضا سپاسخواه - استاد بخش مهندسی آبیاری دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
محمود نیرومند جهرمی - کارشناس بخش تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس

فشردگی خاک­های زراعی به دلیل تاثیر منفی آن بر میزان رشد و نمو و تولید محصول موضوعی است با اهمیت که نیاز به بررسی دارد.  در این تحقیق، تاثیر عملیات زیرشکن و دور  آبیاری بر تولید چغندرقند در قالب طرح آماری اسپلیت بلوک بررسی شد.  تیمار اصلی، دورآبیاری شامل سه دور ۷، ۱۰، و ۱۴ روز و تیمار فرعی عملیات خاک­ورزی شامل استفاده از : ۱- گاوآهن برگردان­دار  ۲- زیرشکن به عمق ۳۰-۳۵ سانتی­متر + گاوآهن برگردان­دار    ۳- زیرشکن به عمق  ۴۰-۴۵ سانتی­متر  +  گاوآهن برگردان­دار  در سه تکرار بود.  جهت تعیین تاثیر عملیات زیرشکن و دور آبیاری بر خواص فیزیکی خاک و عملکرد چغندرقند پارامترهای شاخص مخروط، جرم مخصوص ظاهری و درصد رطوبت خاک، میزان آب مصرفی، عملکرد، عمق نفوذ ریشه، قطر ریشه، درصد چند ریشه­ای شدن، و درصد قند چغندرقند اندازه­گیری شد.   نتایج نشان می­دهد که زیرشکنی خاک باعث کاهش شاخص مخروط، جرم مخصوص ظاهری خاک و درصد چند ریشه­ای شدن و افزایش عمق نفوذ ریشه، قطر ریشه، و عملکرد چغندرقند می­شود.  با افزایش دور آبیاری، عملکرد چغندرقند کاهش و  درصد قند افزایش می یابد. نتایج نشان می­دهد که با زیرشکنی خاک به عمق ۳۰-۳۵ سانتی­متر و دور آبیاری ۷ روز یک بار، بیشترین عملکرد چغندرقند حاصل می­شود.

چغندرقند, دورآبیاری, زیرشکن